چکیده:
«قرآنیون»جریان فکری نوظهوری در بین اهلسنت است که قرآن را یگانه منبع تشریع میداند و مرجعیت سنت را به کلی منکران است.شبه قاره هند،خاستگاه آغازین این تفکر و مصر دومین خاستگاه این جریان فکری است.اهلسنت آنان را تکفیر میکنند و آنان هم هم فرقهها و مذاهب اسلامی را به دلیل پذیرش سنت پیامبر،منحرف و برخی از حلقات آنان همهء مسلمانان را مشرک و خارج از اسلام حقیقی میدانند.آنان مدعی خلوص در دیناند،ولی بررسی آرا و نظریات و مبانی فکری آنان نشان میدهد که این جریان فکری، به شدت تجدد گرا و از نظر سیاسی،غربگرا و از نظر روشی،جزمگرا و برخی از بسیار افراطی هستند.افراد و حلقات متعددی در شبهقاره هند و کشورهای عربی این تفکر را تبلیغ میکنند که از نظر مبانی فکری و نظریات فقهی و تفسیرهای که برای آیات انجام دادهاند.درواقع فرقههای متعددی هستند.اغلب تفسیرها و دیدگاههای آنان فاقد انسجام منطقی و تفسیر به رأی و استدلالهایشان مغالطهای است. روش این پژوهش،مطالعهء کتابخانهای است.از آنجا که منابع مربوط به این جریان در ایران در دسترس نیست و از طرفی محور اصلی فعالیت آن در اینترنت است،سایتهای اینترنتی که این تفکر را تبلیغ میکنند،از منابع عمده این تحقیق بوده است.
Qur'anites" is an new intellectual trend among the Sunnis which considers the Qur'an as the only source of divine legislation and totally rejects the validity of the Sunnah. This intellectual trend first appeared in India and then in Egypt. The Sunnis have anathematized them and they in return consider all Islamic schools of thought as deviant because of their relying on the Prophet's Sunnah. Some of their circles believe that all Muslims are polytheist and non-Muslims. They claim purity in religion. However، the analysis of their views، beliefs، and intellectual fundamentals shows that this intellectual trend is extremely modernist، politically pro-western، methodologically dogmatist، and some of them are extremist. In India and Arab countries individuals and circles propagate this intellectual trend which in fact forms several sects with regard to their intellectual fundamentals، legal and juristic theories، and commentaries of Qur'anic verses. Most of their commentaries and standpoints lack logical coherence and their arguments and interpretations of the Qur'an based on personal opinions are fallacious.
The research method is library survey. Since the resources about this trend are not available in Iran and its main activity is found on some websites in the Internet، the websites propagating this trend are the main resources of this research.
خلاصه ماشینی:
"شرکانگاری عقیده به مرجعیت سنت و نیز تفسیرهای بسیار متفاوت از بسیاری اصول اسلامی و آیات قرآن و فتاوای دینی کاملا متفاوت با مسلمات بین فرق اسلامی،پرسشهای فراوانی دربارهء ماهیت این جریان ایجاد کرده است که قرآنیون چه میگویند؟آیا چنین تفکر یا جریانی در گذشته هم وجود داشته است؟آیا این تفکر برآمده از روح تفکر اسلامی است یا متأثر از امواج تفکرات بیرونی که بر مسلمانان اثر گذاشته است؟آیا تفکر این جریان با اصول و مسلمات دینی قابل توجیه است؟ منابع چندانی در زبان فارسی دربارهء این جریان فکری وجود ندارد.
قرآنیون به دو موضع این آیه استدلال کردهاند:نخست به کلمهء «تبیان»که وقتی قرآن تبیان هرچیز است،چگونه خود محتاج پیامبر و سنت او و اقوال مفسران و اهل لغت است؟این شبهه نتیجهء دو مغالطه است: اول اینکه تبیان را به معنای بی نیازی از هرگونه تفسیر و تفصیل گرفته است.
قرآن یهود را به سبب ایمان به بعض و کفر به بعضی از دستورهای خداوند به شدت نکوهش میکند: «أفتؤمنون ببعض الکتاب و تکفرون ببعض» «بقره:58)و کسانی را که بین عقیده به خدا و رسول فرق میگذاشتند،کافر میخواند: «إن الذین یکفرون بالله و رسله و یریدون أن یفرقوا بین الله و رسله و یقولون نؤمن ببعض و نکفر ببعض و یریدون أن یتخذوا بین ذلک سبیلا» (نساء 051)آیا آنچه قرآنیون و خاصه دکتر منصور میگوید شبیه به این گفتار کافران نیست؟ توجیهات قرآنیون وجود این آیات مانع بزرگ عقیدهء انکار سنت است."