چکیده:
با وجود آنکه نظریه مابعد استعماری ریشه در آرای متفکران مشهوری چون گاندی، فرانتس فانون و رژی دبره
دارد، اما تنها در اواخر دهة 1970 بود که با انتشار آثار ادوارد سعید، متفکر فلسطینی الاصل، عرصة جدیدی
در زمینة مطالعات فرهنگی و سیاسی گشوده شد . یکی از این عرصه ها، خوانش مجدد رابطة میان غرب و
جهان اسلام در ذیل نظریة مابعد استعماری بود .این مسئله در وضعیتی که در ظاهر کش ورهای جهان سوم از استعمار مستقیم رها شده بودند، اهمیت قابل توجهی داشت . به همان ترتیب که در عرصة سیاسی و نظام بین الملل تب ایدئولوژی ها به ویژه کمونیسم فروکش می کرد و در مقابل، جنب ش های فرو دست و اقلیت در تلاشی نو برای احراز جایگاه در خور بودند، ساخت نظریة سیاسی و فرهنگی با وام گیری از مباحث
پساساخت گرا پسامدرن،دچار دگردیسی جدی می شد.
مفروضة مقالة حاضر آن است که بخش مهمی از آمریت غرب در ساحت فرهنگی از طریق نظام رسانه ای شکل گرفته است . این مقاله نشان می دهد کارکرد مجازی سازی رسانه ای چگونه به جای جهان اسلام سخن می گویند .از این رو، در برابر طرح این پرسش که چه کسانی به جای جهان اسلام به تولید گفتمان حقیقت مشغول هستند، ایدة ”اسلام رسانه ای“ به مثابة صورتی از گفتمان آمریت غرب مورد واکاوی قرار خواهد گرفت. مقالة حاضر از روش توصیفی و تحلیلی استفاده کرده و در چارچ وب نظریة پسااستعمارگرایی به نگارش درآمده است.
Media-Islam: Media Approach towards Islam within the framework id Post-colonialism Theory of Edward Saeed. Although the Post-colonialism Theory has its roots in the thoughts of famous scholars such as Gandhi، Régis Debray، and Frantz Fanon، yet it was Edward Saeed the Palestinian scholar who opened a new chapter in this field. It was in this context that a new reading of relations between Islam and West was created in the light of Post-colonialism Theory. This issue was specially important for the third world countries which were newly released from direct colonialism. In parallel with the decline of ideologies in general and Communism in particular، the low-level movements and the minorities made new attempt to secure a the place an position they assume they deserve. It was in this context that political and cultural theory borrowing from post-modern and post-Structural discourse encountered a serious transformation. It is the assumption of this paper that a major part of the western dominance in cultural sphere is due to the media-system. It will be shown in this article that how the media is virtually talking on behalf of Islam . Answering this question that "who are the producing the so called real discourse oh behalf od Muslim World" the idea of Media-Islam will be analyzed. The methodology used in this article is that of Descriptive-analytical and it had the Post-Colonialism as its theoretical framework.
خلاصه ماشینی:
"تاریخ دریافت:90/4/8 تاریخ تأیید:90/5/10 اسلام رسانهای؛رویکرد رسانهها به اسلام در چارچوبنظریه پسااستعماری ادوارد سعید نوشتۀمحمد تقی قزلسفلی* سیده آمنه میرخوشخو** کیده {IBبا وجود آنکه نظریۀ مابعد استعماری ریشه در آرای متفکران مشهوری چون گاندی،فرانتس فانون و رژی دبرهدارد،اما تنها در اواخر دهۀ 1970 بود که با انتشار آثار ادوارد سعید،متفکر فلسطینیالاصل،عرصۀ جدیدیدر مطالعات فرهنگی و سیاسی گشوده است.
در این نوشتار به منظور اثبات فرضیه،ابتدا چارچوب نظری پسااستعمارگرایی توضیح دادهشده است آنگاه با تمرکز بر نظریۀ ادوارد سعید به ویژه در دو کتاب معروف شرق شناسی1واسلام رسانهها،تلاش میشود برای پاسخ به پرسش چگونگی جهتگیری رسانهها دربارۀاسلام،نقش رسانههای بزرگ(باگسترۀ پخش جهانی)در تعریف و تعیین منافع و هویتسازی غرب در برابر اسلام برجسته شود.
سعید بر پایه نظریه گفتمان فوکو،شرقشناسی را گفتمانی تلقی کرده که غرب در سایه آن میتواندضمن بهکارگیری ابزار علمی مناسب خود نقشی فاعل و مسلط ایفا کند؛بر این اساس هم شرق وهم شرقشناسی،مفاهیمی تکوینی است که از سوی پژوهندگان غربی طرح و تدوین شدهاست (861:8991,shtiffirg&tforchsa) .
مطالعات ادوارد سعید در شرقشناسی بر روی عناصر شکلگیری تقابلهای دوتایی غرب/شرقو کتاب اسلام رسانهها2از طریق تمرکز بر ماهیت خیالپردازانه در تعابیر غربی ها از شرق درمطبوعات و تلویزیون تا سینما نشان میدهد که اهمیت مطالعات پسااستعماری در نسبتسنجیهژمونی فرهنگی در جهان معاصر بهویژه در عصر درهم پیوستگیهای اقتصادی و فرهنگی تا چهاندازه اهمیت دارد.
در کل اینکه نقد پسااستعماری سعید و متفکران این حوزه نشان میدهد که چگونه رسانههایمدرن مغرب زمین و کارشناسان نهچندان کارشناس آنها تلاش دارند تا درک مردم مغربزمین را نسبت به اسلام کنترل کرده و به انحصار خود درآورند."