چکیده:
مدیریت در نظام اسلامی و در بخش های مختلف از جمله موسسات آموزشی رکن اصلی و اساسی در دستیابی به اهداف و ماموریتهای الهی است. از نگاه اسلام رهبران باید بر اعمال زیردستان نظارت و ارزیابی دقیق داشته و پاداش واقعی به آنان علاوه بر مادیات، برمبنای پاداش معنوی قرار داده شود.
نرمخویی و مهربانی، تواضع و فروتنی، گشاده رویی، جمع گرایی و دوری از خودخواهی، تقوا، سعه صدر، تسلط بر کار و امور، خودداری از خشم و غرور، تقویت مهارت در گوش دادن (شنونده خوب بودن) از ویژگیهای رهبران سازمانی و سازمانها و موسسات آموزشی است.
در این پژوهش تلاش شده است بر اساس آموزه های دینی و دستاوردهای علمی، ویژگی های لازم در هدایت موسسات آموزشی که رکن پیشرفت و ترقی جوامع تلقی می شود مورد مداقه و بررسی قرار گیرد، در این کاوش علاوه بر استفاده از متون اصیل اسلامی چون قرآن و سخنان معصومین بویژه دیدگاه ها و عملکرد علی (ع) به یافته های علمی در این خصوص اشاره شده است و تلاش گردیده تا یک ایده ای جامع و سیستمی ارایه گردد.
خلاصه ماشینی:
"-رفتارگرایی جمعی {/فلا تطو لن إحتجابک عن رعیتک،فان احتجاب الولاه عن الرعیه شعبه من الضیق وقله علم من الامور و/} {/الاحتجاب منهم یفطع منهم علما احتجبوا دونه/} «هیچ گاه خود را فراوان از رعیت پنهان مدار که پنهان بودن رهبران نمونهای ازتنگ خوئی و کم اطلاعی از امور میباشد نهان شدن از رعیت،زمامداران را از دانستنآنچه بر آنان پوشیده است باز میدارد»(نهج البلاغه،نامه 53،ص 417) رهبر نمیتواند به دور از کارکنان و مراجعین رهبری کند و از پشت میز دستور صادرکرده و امور را پیگیری نماید بلکه باید در میان کارکنان و مردم باشد و از نزدیک درجریان امور قرار گیرد و مشکلات فراروی یادگیری و تربیت را از نزدیک دیده و با لمسکردن آن در تصمیم گیریها کمتر دچار لغزش و اشتباه شود.
ویژگیهای مدیر برخی فردی و اخلاقی است چون مهربانی و نرمخویی،تواضع و فروتنی،دوری از خود خواهی و خود رأیی و برخی مربوط به ارتباط جمعی ورفتار گروهی است چون خود داری از خشم و کظم غیض و شنونده خوب بودن و تسلط برکار و مقتضیات آن داشتن و در یک جمعبندی میتوان در نگاه علی(ع):استفاده صحیح(1)- gnoL (2)- tnarA (3)- nosirraH از امکانات و اولویت ندادن آن به خویشاوندان،تلاش خستگیناپذیر در خدمت رسانیخالصانه به مردم،خود داری از گرایش به سرمایه داری و سرمایه داران،عدالت در رفتار باعموم،پرهیز از خشم و عصبانیت در محیط کار،بخشش و فرصت جبران برای کارکنان،ارزیابیهای مستقیم و غیر مستقیم،ثمر بخش بودن،پرهیز از سستی و غلفت،اعمال درستپاداش و تنبیه بنحو مناسب،خود داری از شادی بیش از حد در پیروزیها و سر خوردگی دربرابر مشکلات،دلجوئی،انتصاب براساس ظرفیتها و توانمندیهای فردی،رهبریهمکارانه،اطاعت پذیری،برخورد مناسب با اقلیتها،احترام به ارزشها و سنن جامعه،شایسته سالاری در مسئولیت دهی،تامین رفاه کارکنان،آینده نگری و چشمانداز وسیع وروشن،از ویژگیهای رهبران اسلامی در سطوح و سازمانهای مختلف میباشد."