چکیده:
الگوهای نوین توسعه بر مدار توسعه محلی و بهره گیری از تنوعهای مکانی- فضایی استوار هستند؛ بنابراین، شناسایی ظرفیتها و توانمندیهای مختلف در سطوح خرد فضاهای جغرافیایی در کانون توجه برنامهریزان توسعه قرار دارد. از سویی، با توجه به محدودیتهای مختلف - اعم از فنی، مالی، زمانی و مانند آن- امکان بهرهگیری و توسعه تمام ظرفیتها در سطوح محلی در مدت زمان کوتاه وجود ندارد؛ بنابراین، استفاده از روشهای مناسب برای تعیین بهترین مکان از میان تعداد زیادی مکان، با مدد تعدادی از معیارها و شاخصها، ضروری میشود. یکی از پتانسیلهای موجود در سطوح محلی در مناطق روستایی کشور، ظرفیتهای توسعه فعالیتهای گردشگری است که از اهمیت خاصی برخوردار است. در این نوشتار، با استفاده از روش AHP (روش تحلیل سلسله مراتبی) پس از تعریف معیارهایی، از میان تعداد هشت منطقه گردشگری در استان کهگیلویه و بویر احمد، سه منطقه بهعنوان منطقه نمونه گردشگری گزینش شدهاند؛ با توجه به اینکه معیارهای مورد نظر برای مکانیابی از ارزش و اعتبار متفاوتی برخوردارند؛ بنابراین، تحلیل سلسله مراتبی، بهترین روشی است که در آن اهمیت هر کدام از معیارها – که ترکیبی از معیارهای کمی و کیفی است- مد نظر قرار میگیرد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که مناطق گردشگری چشمه بلقیس، کوهگل و منطقه دریاچه سد کوثر، مناسبترین گزینهها برای انتخاب بهعنوان مناطق نمونه گردشگری و تهیه طرح جامع گردشگری هستند.
خلاصه ماشینی:
"در این تحقیق، بهمنظور دستیابی به محصولات و بروندادهای مورد نظر و نیز ارزیابی مناطق پیشنهادی، بر اساس واقعیتهای عینی و بدور از هرگونه ذهنیتگرایی، مجموعهای از معیارها که دارای ویژگیهایی، همچون: قابل درک بودن، داشتن بنیان مفهومی مناسب، معنیدار بودن، تناسب داشتن با واقعیتها، مربوط بودن با موضوع، برخورداربودن از سادگی، برخورداری از اعتبار علمی (دفتر برنامهریزی توسعه روستایی،220:1386) هستند، به شرح زیر انتخاب و یا تعریف شدهاند: - از جمله شاخصهای مد نظر دیگر عبارت بودند از: تعداد جمعیت واقع در حوزه نفوذ محوطه، وجود هتل و رستوران، خوشهای بودن محوطهها، وجود نیروی خدماتی کافی در منطقه هدف و مانند آن.
جدول (8): ضریب اهمیت منطقهها بر اساس معیار نزدیکی به مراکز پشتیبان منطقه دشتک چشمه میشی کوه گل تنگه شراب گوروه چشمه سرکورته آبشار طسوج چشمه بلقیس دریاچه سد کوثر ضریب اهمیت دشتک 1 1 33/0 3 7 7 25/0 3 129/0 چشمه میشی 1 1 1 7 9 9 2 3 225/0 کوه گل 3 2 1 5 9 9 1 3 238/0 تنگه شراب گوروه 33/0 14/0 2/0 1 7 7 2/0 33/0 062/0 چشمه سرکورته 14/0 11/0 11/0 14/0 1 1 11/0 14/0 017/0 آبشار طسوج 14/0 11/0 11/0 14/0 1 1 11/0 14/0 017/0 چشمه بلقیس 4 5/0 1 5 9 9 1 4 223/0 دریاچه سد کوثر 33/0 33/0 33/0 3 7 7 25/0 1 088/0 مجموع 94/9 19/5 8/4 28/27 50 50 92/4 61/14 A مجموع امتیازهای نهایی و انتخاب مناطق برتر فرآیند انتخاب منطقه برتر، مستلزم اتخاذ رویکردی نظاممند و همه جانبه نگر است که همة ابعاد- شامل معیارها و میزان ضرایب اهمیت آنها- در نظر گرفته شده باشد."