چکیده:
این مقاله موضع قرآن کریم درباره پلورالیزم دینی را تبیین می کند و نشان می دهد که آموزه های قرآنی با ادعای «تکثر ادیان حق در عرض هم» ناسازگار است.
دامنه و گستره تحقیق، چنان که که از نام مقاله بر می آید، آیات قرآن کریم است، اما از باب تفسیر و تبیین آیات و اثبات تفسیر مختار، به روایات نیز استناد می شود.
رویکرد و روش مقاله، تفسیری با نگره روایی و کلامی است و سعی می شود برای اثبات فرضیه، آیاتی با دلالت شفاف، گزارش شود و سپس در تفسیر آن، چند روایت و دیدگاه مفسران نامی مانند علامه طباطبایی مورد توجه قرار گیرد.
نتیجه عمده این تحقیق، اثبات ناسازگاری ادعای پلورالیسم با قرآن است. برای اثبات فرضیه، تعریف دین و تکامل آن، تعریف شریعت و تفاوت آن با دین و وحدت دین و تکثر شرایع مطرح می شود و در ادامه، انحصار دین حق در اسلام با دوازده استدلال و مبنای قرآنی اثبات می شود
خلاصه ماشینی:
"قرآن کتاب مهیمن و ناسخ لازمه گرفتن پیمان بر نبوت پیغمبر اسلام از پیامبران و امتهای پیشین،لزوم عمل به آنپیمان است،یعنی مطابق پیمان،پیروان ادیان دیگر باید با ظهور اسلام به آن روی آورندو به تعبیر دیگر،زمان حقانیت شرایع پیشین،با ظهور اسلام به سر آمد و خداوند بنا بهمصالح و مقتضیاتی که در نظر داشت،شریعت جدیدی وضع کرد و از همه مردم خواستاز آن پیروی کنند،از این عمل در اصطلاح به اصل«نسخ»تعبیر میشود که در روایاتنیز بر آن تأکید شده است.
1 روشن است که مقصود از بشارت به ظهور پیامبر اسلام در کتابهای آسمانی پیشین،ظهور پیامبری با شریعت جدید است که اطاعت از او برای همه پیروان ادیان دیگر لازماست،چنانکه ظواهر آیات مانند توبیخ اهل کتاب به دلیل ایمان نیاوردن به اسلام وتهدید بر عذاب،بر آن دلالت میکند.
علامه سید محمد حسین طباطبایی در پاسخ این شبهه که چگونه قرآن اهل کتاب را به ایمان نداشتن بهخدا و معاد متهم میکند با اینکه آیات دیگری(مانند 80 و 111 سوره بقره)و نفس عنوان«اهل الکتاب»ایمان آنان را در بردارد،میفرماید:«با انکار ایمان به اسلام،اصل ایمان آنها به خدا و معاد نیز مخدوشمیشود،چون ایمان کامل جزءپذیر نیست و به دیگر سخن،ایمان آنان قبول درگاه حق نمیافتد».
قرآن مجید بحث ارتداد را،در حدود ده آیه مطرح کرده است که میتوان آنها را به دودسته تقسیم کرد: دسته اول:این نوع آیات به صورت مطلق،ارتداد از اسلام را نهی و توبیخ میکند ومقابل آن را کفر مینامد و آن را مساوی ضلالت،حبط اعمال پیشین،عمل شیطان ومورد تنفر و عدم خواست الهی توصیف میکند،مانند: {/و من یتبدل الکفر بالإیمان فقد ضل سواء السبیل."