چکیده:
سیره اقتصادی امام علی(ع) در دو مرحله (سیره امام در اداره امور اقتصادی جامعه و سیره اقتصادی حضرت در رفتارهای اقتصادی شخصی) بررسی می شود. امام هنگامی که به حکومت رسید، وضعیت اقتصادی جامعه، به ویژه توزیع امکانات، بسیار نامناسب بود، لذا برای سامان دادن به این وضعیت، توزیع را به گونه مساوی انجام داد. همچنین از ذخیره سازی بیت المال و تاخیر در توزیع آن خودداری کرد. این قبیل سیاست ها باعث شد وضعیت اقتصادی جامعه دگرگون شود. فقر و بی عدالتی از بین برود و همه مردم کوفه از امکانات اولیه زندگی بهره مند شوند.
امام در سیره اقتصادی شخصی بسیار اهل تلاش و تولید بود، اما در عرصه تخصیص درآمد شخصی برای هزینه های فردی خویش، به حداقل بسنده و درآمدها را در راه خدای متعال مصرف می کرد.
خلاصه ماشینی:
"امام علی علیه السلام برای رضای خدا هزار برد را با درآمد حاصل از کار و تلاش خود خرید و آزاد کرد.
درباره خوراک حضرت مطالب فراوانی نقل،و بسیاری از این مطالب در کتاب موسوعةالامام علی ابن ابی طالب علیه السلام جمعآوری شده است.
امامان و رهبران معصوم علیهم السلام با بهتر شدن اوضاع اقتصادی عمومی از خوراک وپوشاک بهتری بهرهمند میشدند،لذا وقتی به امام صادق علیه السلام درباره وضعیت زندگیاشاعتراض و شیوه زندگی وی را با امیر مؤمنان مقایسه کردند،پاسخ داد: علی علیه السلام در عصر فقر مردم به سر میبرد و لباس متناسب با پوشش آنزمان میپوشید و مردم آن را زشت نمیپنداشتند.
حداکثر کردن مطلوبیت از مصرف درآمدها با پسانداز و سرمایهگذاری،کاریعقلایی است،امام منابع پسانداز و سرمایهگذاری امیر مؤمنان از ناحیه تخصیص درآمدهاچندان فراوان نبود و ثروتهایش املاکی بودند که با اقطاع یا کار روی زمینهای بایر وآباد کردن آنها به دست آمده بود و فقط یک مورد در منابع مشاهده میشود کهامیر مؤمنا ملکی به سی هزار درهم خریده است.
(آمدی،1373:430/3،ح 5001 و5002) امام علیه السلام سرمایه خود را(اصل ثروت و املاک)در راه خدا مصرف کرد و چیزی بهصورت ارث برای ورثه باقی نگذاشت و نیز همه درآمدهای ناشی از داراییاش را در راهخدا انفاق کرد.
(ابن شهر آشوب،1379:123/2)طبق روایاتی دیگر،آن حضرت هزار برده از درآمدهای خود آزاد کرد وامامان علیهما السلام این مطلب را همیشه با افتخار به امیر مؤمنان علیه السلام نسبت میدادند."