چکیده:
در ایران برای فهرستنویسی نسخ خطی دیدگاه ها و رویه های متعدد وجود داشته و دارد. براساس تفاوت های موجود فهرستنویسی نسخ خطی در ایران به سه شیوه تقسیم شده است: 1. سنتی 2. میانه 3. مدرن. پژوهش حاضر به بررسی فهرست های بیست و دو جلدی کتابخانه ملی بر اساس مشخصات این سه دوره پرداخته است. روش/رویکرد پژوهش: دادهای پژوهش بر اساس سیاهه وارسی ای متشکل از 23 معیار از یک نمونه 150فهرستبرگه ای گردآوری شده است. یافته ها: شیوه های فهرستنویسی میانه و مدرن، در بیست و دو جلد فهرست نسخ خطی کتابخانه به کار رفته است: مجلدات اول تا دوازدهم دارای شیوه میانه، مجلدات سیزدهم و چهاردهم دارای شیوه ای بینابین، جلدهای پانزدهم تا بیست و دوم نیز دارای شیوه فهرستنویسی مدرن اند حضور عناصر سیاهه وارسی در بیست و دو جلد فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی توسط آزمون کروسکال والیس نشان داد که تفاوت معناداری در شیوه کار فهرستنویسان از نظر انعکاس دادن عناصر فهرست نگاری نسخ خطی در فهرست وجود دارد. نتیجه گیری: فهرست های دارای شیوه مدرن دارای بیشترین مطابقت با عناصر سیاهه وارسی بودند. همچنین با استفاده از مطالعه تطبیقی بین سه دسته مورد بررسی مشخص شد فهرست های اخیر دارای روال یکدست و مشخص تری هستند و تناسب و اعتدال بیشتری در زمینه میزان اطلاعات ارائه شده در زمینه کتابشناسی و نسخه شناسی داشتند
خلاصه ماشینی:
یافته ها: شیوه های فهرستنویسی میانه و مدرن در بیست و دو جلد فهرست نسخ خطی کتابخانه به کار رفته است مجلدات اول تا دوازدهم دارای شیوه میانه، مجلدات سیزدهم و چهاردهم دارای شیوه ای بینابین جلدهای پانزدهم تا بیست و دوم نیز دارای شیوه فهرستنویسی مدرن اند حضور عناصر سیاهه وارسی در بیست و دو جلد فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی توسط آزمون کروسکال والیس نشان داد که تفاوت معناداری در شیوه کار فهرستنویسان از نظر انعکاس دادن عناصر فهرست نگاری نسخ خطی در فهرست وجود دارد نتیجه گیری فهرستهای دارای شیوه مدرن دارای بیشترین مطابقت با عناصر سیاهه وارسی بودند همچنین با استفاده از مطالعه تطبیقی بین سه دسته مورد بررسی مشخص شد فهرستهای اخیر دارای روال یکدست و مشخص تری هستند و تناسب و اعتدال بیشتری در زمینه میزان اطلاعات ارائه شده در زمینه کتابشناسی و نسخه شناسی داشتند.
شناسه افزوده عنوان نمودار ۱ درصد حضور هر یک از عناصر سیاهه وارسی در مجلدات اول تا دوازدهم فهرست های کتابخانه ملی ۱۱ کاربرگه های کتابخانه های بزرگ کشور و همچنین سیاهه وارسی مبنای گردآوری داده های پایان نامه کارشناسی ارشد «بررسی وضعیت فهرستنویسی نسخ خطی در ایران و ارائه الگوی مناسب ۱۲ جهت گردآوری دادهها و اطلاعات پژوهش تمام ۲۲ جلد از فهرستهای کتابخانه ملی مورد بررسی های لازم قرار گرفت نام کاتب تاریخ کتابت نوع خط اندازه متن (نو) تزئینات پدیدآور اصلی سرشناسه شدن پدید آور همانگونه که در نمودار ۱ مشاهده میشود برخی عناصر سیاهه وارسی، از جمله سرشناسه قرار گرفتن ،پدیدآور شناسه افزوده عنوان شناسه افزوده اسامی سایر پدیدآورندگان، مستند شدن موضوع، و معرفی دو بخش نسخه شناسی و کتابشناسی در مدخلهای اختصاصی برای هر یک از آثار موجود در مجموعه ها، در هیچ یک از فهرستهای مورد بررسی از این دوازده وجود نداشت.