خلاصه ماشینی:
"تعداد زیادی از تاجرانمسلمان،به علت اقامت طولانی خود در این منطقه دارای قدرت و نفوذ شده و درسرزمینهای نیوپی در طول همان دوره پدیدار شدند.
سلام در سرزمینهای یوربا گسترش اسلام در سرزمینهای یوربا دارای مشخصههای منحصر به فردی است:گر چهنمیتوان به طور کامل آن را از رویدادهای کانم-یورنو و سرزمینهای هوسا جدا دانست (8791,isoimadabG) با وجود اینکه شواهدی از حضور اسلام در دوره پیش از جهاد در آن منطقه وجودداشت،اما اوضاع اجتماعی-سیاسی اقوان مسلمان مناسب نبود.
ضمنا با تأسیس مراکز آموزشهای اسلامی،دانشپژوهان به کتابها و آموزشهایمختلف اسلامی شمال آفریقا دسترسی پیدا کردند و فرصتی به وجود آمد تا آزادانهعقاید انقلابی دانشمندانی مانند محمد المقیلی مشهور،السیوطی و مخلوف بنعلی البیالی را کسب نمایند که در آن زمان از بعضی از شهرهای عمده هوسا بازدیدنمودند (0891 nugolaB) آموزشهای اسلامی در نیجریه در زمان خلیفهگری سوکوتو&%02234FAMG022G% به اوج خود رسید.
اما این مسئله همچنان با ادامه درخواست مسلمانان برای اجرایقانون اسلامی در کلیه بخشهای مسلماننشین کشور لاینحل باقی مانده است(سلیمان1988).
این موضوع به جنجال آفرینی خود همچنان ادامه داده و تا حدی تاریخچه رشد و توسعه دادگاههای قانون اسلامی برای امر قضاوت در موارد گسترده درخواستیمسلمانان را ضایع کرده است.
مشرف شدن مای دوناماب هومای2در قرن شانزدهم در کانم به حج،احتمالا برایدو بار و حاکم علی بن عمر برای 4 بار،کاری بزرگ و بینظیر در میان خانواده،سلطنتیغرب آفریقا به حساب میآمد (2791,raganlA) طبق گزارشات،در اواخر قرنشانزدهم،مای اوریس آلوما که در کانم-بورنو ساکن بود،برای زائران بورنویی،هتلی درمکه بنا نمود (2691 mahgnimiT) اما تصویر این مسافرتهای نمایشی نباید ما را از سفرهای مقدس عادی که توسطتعداد نامحدودی از مردان و زنان نیجریهای انجام میگرفت،غافل سازد."