چکیده:
تلاش برای ایجاد هویت ملی و تاکید بر ملیگرایی ترک یکی از دغدغهها و برنامههای اصلی جمهوری ترکیه از بدو تاسیس و از جمله مسایلی بود که در نظام فکری بنیانگذار آن-کمال آتاتورک- جایگاه مهمی داشت.کمال آتاتورک برای تکمیل انقلاب اجتماعی-فرهنگی موردنظر خود،تاکید بر ملیگرایی ترک را ضروری میدانست.به همین دلیل،وی بعد از دستیبابی به قدرت،اندیشههای آرمانگرایانه پانترکی و پاناسلامی را که قبل از جنگ جهانی اول در امپراتوری عثمانی رواج یافته بودند،رد کرده و اهداف جمهوری را محدود به سرزمین ملی ترکیه کرد.در این دوره مسایلی چون تلاش جهت ایجاد دولت ملی،بیاعتبار کردن ادعاهای اقلیتهای قومی و قطع ارتباط با گذشته عثمانی و همچنین با جهان اسلام باعث گردید تا ملیگرایی ترک به صورت افراطی مورد توجه قرار گیرد.در این راستا دولتمردان ترکیه دست به اقداماتی چون تاسیس«انجمن زبان ترک»به منظور آشکار ساختن سهم ترکها در رخدادهای مهم تاریخ،تاسیس«انجمن زبان ترک»به منظور محروم نمودن ترکها از میراث عثمانی زدند.اقداماتی چون جدایی دین از سیاست و تلاش جهت حذف نمادهای مذهبی چون به کارگیری الفبای لاتین،اتخاذ تقویم میلادی به جای تقویم عربی و تلاش جهت ترکیسازی اسلام نیز به منظور قطع رابطه با گذشته اسلامی-عثمانی ترکیه صورت گرفت.
خلاصه ماشینی:
"عباس قدیمی قیداری* شهناز جنگجو قولنجی** هویت ملی و نگاه ملیگرایانه به تاریخ و زبان در دوره حکومت آتاتورک چکیده تلاش برای ایجاد هویت ملی و تاکید بر ملیگرایی ترک یکی از دغدغهها و برنامههای اصلی جمهوری ترکیه از بدو تاسیس و از جمله مسایلی بود که در نظام فکری بنیانگذار آن-کمال آتاتورک- جایگاه مهمی داشت.
مساله و هدف اصلی این پژوهش،بررسی اقدامات صورت گرفته در راستای ایجاد هویت ملی ترک و چگونگی برخورد دولتمردان جمهوری ترکیه به خصوص شخص کمال آتاتورک با مقولههایی چون تاریخ و زبان به عنوان یکی از مولفههای مهم در زمینه ملیگرایی در دوره مورد بحث و همچنین روشن نمودن گوشههایی از تاریخ فرهنگی جامعه ترکیه به عنوان یک کشور اسلامی و همسایه است.
»85 از دیگر اقداماتی که در این دوره برای تاکید هرچه بیشتر بر ملیگرایی ترک و کمرنگتر کردن هرچه بیشتر نمادهای مذهبی و مسایل مربوط به مذهب و از این طریق قطع رابطه با جهان اسلام صورت گرفت،میتوان به موارد زیر اشاره کرد: -جایگزینی الفبای لاتین با الفبای عربی اختراع الفبای جدید را یکی از مهمترین نوآوریهای کمال آتاتورک دانستهاند که موجب تحول بزرگ و عمیقی در فرهنگ ترکیه شد.
بدین ترتیب در این دوره برای پر کردن احساس خلاء ناشی از از بین بردن هویت اسلامی و همچنین برای مقابله با ادعاهای اقلیتها،ملیگرایی افراطی مورد توجه دولتمردان قرار گرفت و در این راستا شاهد تاسیس«انجمن تاریخ»و«انجمن زبان ترک»،جدایی دین از سیاست و تلاش برای زدودن نمادهای اسلام و تاکید هرچه بیشتر بر هویت ملی ترک و تبدیل ملیگرایی به یکی از اصول ششگانه کمالیسم هستیم."