چکیده:
دورنمای کلی این مقاله جستجو از ثمرات نظریه اصالت وجود است؛ اما در عمل با تبیین نقش این نظریه در حل یکی از مسائل بنیادین کلام اسلامی تلویحا نظریه لفظی بودن نزاع اصالت وجود و اصالت ماهیت را نیز رد میکند. این مقاله تاثیر نظریه اصالت ماهیت را بر پیدایش نظریات متناقض در قلمرو تبیین معناشناسی صفات الهی و نقش نظریه اصالت وجود را در تعارض زدایی از آنها مورد بررسی قرار داده است. بدین منظور پس از تعیین محل نزاع، خاستگاه نظریه اصالت وجود و مبانی آن در تاریخ اندیشه اسلامی مورد بررسی و پژوهش واقع شده است و به این نتیجه رسیده است که بن بستهای برخاسته از اصالت ماهیتی اندیشیدن، در مسائل فلسفی و کلامی، ملاصدرا را به تامل و کنکاش برای کشف یک راه حل واداشت و سرانجام او را به نظریه اصالت وجود بعنوان پایه یک نظام فلسفی رسانید. سپس معناشناسی صفات الهی با توجه به دو نظریه اصالت وجود و اصالت ماهیت مورد تحلیل واقع شده، نحوه تعارض زدایی از دیدگاهها بوسیله اصالت وجود تبیین شده است.
خلاصه ماشینی:
"اصالت وجود و تعارضزداییدیدگاههای فلاسفه و متکلمان مسلماندر تبیین معناشناسی صفات الهی محمد جواد پیرمرادی استادیار دانشگاه امام حسین(ع) کیده {IBدورنمای کلی این مقاله جستجو از ثمرات نظریه اصالت وجوداست؛اما در عمل با تبین نقش این نظریه در حل یکی از مسائلبنیادین کلام اسلامی تلویحا نظریه لفظی بودن نزاع اصالت وجودو اصالت ماهیت را نیز رد میکند.
اصالت وجود و تعارضزداییدیدگاههای فلاسفه و متکلمان مسلماندر تبیین معناشناسی صفات الهی محمد جواد پیرمرادی استادیار دانشگاه امام حسین(ع) کیده {IBدورنمای کلی این مقاله جستجو از ثمرات نظریه اصالت وجوداست؛اما در عمل با تبین نقش این نظریه در حل یکی از مسائلبنیادین کلام اسلامی تلویحا نظریه لفظی بودن نزاع اصالت وجودو اصالت ماهیت را نیز رد میکند.
81 اگر نظریه تباین وجودات را که به مشائین نسبتمیدهند82باستناد بعضی دیدگاههای منقول از بوعلی در این نوشتار بدانیم،بوعلی در معناشناسی صفاتدر زمره«معطله»قرار خواهد گرفت،و اگر همچونصدر المتألهین او را اصالت وجودی بدانیم باید نظریهتباین وجود حق تعالی با وجود ممکنات صفات کمالیهحق تعالی معلول ذات و مؤخر از ذات است83،درواقع نفی کمالات در مرتبه ذات و تقدم ذات خالی ازکمالات بر کمالات است،در حالی که بر اساس نظریهاصالت وجود،او اصل وجود و خیر و کمالات است.
81 اگر نظریه تباین وجودات را که به مشائین نسبتمیدهند82باستناد بعضی دیدگاههای منقول از بوعلی در این نوشتار بدانیم،بوعلی در معناشناسی صفاتدر زمره«معطله»قرار خواهد گرفت،و اگر همچونصدر المتألهین او را اصالت وجودی بدانیم باید نظریهتباین وجود حق تعالی با وجود ممکنات صفات کمالیهحق تعالی معلول ذات و مؤخر از ذات است83،درواقع نفی کمالات در مرتبه ذات و تقدم ذات خالی ازکمالات بر کمالات است،در حالی که بر اساس نظریهاصالت وجود،او اصل وجود و خیر و کمالات است."