چکیده:
یکی از مکانیزم های فایده گرایانه مجازات، بازدارندگی یا همان ارعاب است. اعتقاد بر این است که با ترساندن می توان انسان را به عنوان یک موجود حسابگر از نتایج برخی از اعمالش برحذر داشت. این نتیجه محتمل در حقوق کیفری، مجازات است. اما آیا مجازات آن گونه که وصفش می کنند بازدارنده است؟ مجازات چه کسانی را می ترساند و فرایند ترساندن آن چگونه است؟ اینها سوالاتی است که در این مقال در صدد نگاهی دقیق تر به آنها هستیم. بدین منظور با استفاده از یافته های علمی و اسناد آماری مختلف، فرایند بازدارندگی مجازات رادر قالب شرایط لازم برای بازدارندگی آن از نظر خواهیم گذراند. این شرایط شامل آگاهی از وجود قانون، امکان پیاده کردن این آگاهی در عمل و بالاخره برتری زیان حاصل از مجازات بر نفع حاصل از جرم است. نتیجه حاصل در این مقاله آن است که مجازات ها برای بازدارندگی نیاز به شرایط متعددی دارند که اجتماع آنها در بسیاری از موارد با مشکل مواجه است. بنابراین، اتکای مقامات امنیتی و قضایی بر اثر بازدارنده مجازات ها باید با در نظر گرفتن کلیه این موانع و محدودیت ها باشد.
Prohibitive punishments are among the utalitarianistic mechanisms in criminal justice .It is believed that humans can be prohibited from the results of some of their acts when threatened. Such results are known as punishments in the criminal law. The question is wether punishment can act as a prohibitive mechanism or not Whom does punishment threaten? The present paper tries to answer these questions.
The results showed that in order for the punishment to work as prohibitive، several different conditions must be present.
خلاصه ماشینی:
"آموزۀ بازدارندگی بر پیشفرضهای بسیاری مبتنی است که بسیاریاز آنها بهطور جدی مورد چالش قرار گرفتهاند و برخی از آنها را حتی نمیتواناز نظر علمی اثبات کرد(گروهی از نویسندگان شورای اروپا،1384:90)اما باوجود همۀ این مشکلات نمیتوان بازدارندگی کلی کیفر را انکار کرد،یعنی همۀما کموبیش میدانیم که کیفر بازدارنده است،با چه شرایطی،مجازات،اثربازدارندۀ خود را نسبت به مجرم بالفعل(ارعاب فردی)و مجرمان بالقوه(ارعابجمعی)1اعمال میکند،موضوعی است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
شرایط لازم برای بازدارندگی مجازات چنانچه بپذیریم کارکرد ارعابی مجازات به دلیل وجود حسابگری در انساناست،بهطور منطقی برای اینکه مجازات اثر بازدارندۀ خود را بر گروه مخاطبباقی گذارد،سه شرط لازم است:اول اینکه آن افراد از ممنوعیت عمل و داشتنضمانت اجرای کیفری مطلع باشند؛دوم اینکه امکان وارد کردن این آگاهی را بهرفتار داشته باشند و سومین شرط اینکه در ارزشگذاری نهایی زیان حاصل ازمجازات را بیش از سود حاصل از جرم بدانند(رابینسون و دارلی،2004:145)1اما این تئوری تا عمل فاصلۀ زیادی دارد.
برای مثال آیا میتوان ازفردی که در معرض حملۀ فوری قرار گرفته است،انتظار داشت که قواعد مفصلو پیچیدۀ دفاع مشروع را بهطور منطقی تحلیل کند تا مبادا مرتکب جرمی شود؟ ج)غلبۀ زیان حاصل از مجازات بر نفع حاصل از جرم تا اینجا با مجرمی روبهرو هستیم که قانون را دانسته،درک کرده و توانسته استآن را تحلیل کند،اما هنوز فرایند بازدارندگی کامل نشده است.
فقط زمانی شدت مجازات مورد توجهقرار میگیرد که خطر کشف جدی گرفته شود و تنها در این صورت است کهتمایل به سوی نوعی محاسبۀ عقلانی لذت در برابر رنج(سود ناشی از جرم دربرابر هزینۀ آن)وجود دارد(گروهی از نویسندگان شورای اروپا،همان:93)."