چکیده:
ادبیات مکاشفه ای 4 یکی از مهم ترین بخش های ادبیات دینی است. در این متون معمولا سخن از کشف و شهودها و رویاهایی است که فردی برگز یده آنها را تجربه کرده است. کمتر قوم یا دینی را می توان یافت که از را جدای « دنیای خدایان » نمونه های از این نوع ادبی بی بهره باشد . چنین پدیداری نتیجه اندیشه ای است که در موقعیتی فراتر می پندارد. جدایی و تقابل این دو دنیا، انسان را به این تفکر وا داشته « دنیای آفریدگان » از است که چگونه می تواند پیش از مرگ به دنیای خدایان راه یابد و اسرار و رموز آن را کشف کند . این آرمان به عوالم « عروج » موجب شد تا در هر منطقه و در میان هر قوم و قبیل ه ای مجموعه ای از باورها و آیین ها برای ماورائی بنیان گذاشته شود و انسان به واسط ه آن آیین ها، خود را در دنیای خدایان سهیم بداند . در دین زردشتی نیز مواردی از عروج به عوالم فرا دنیایی وجود دارد . عروج و ملاقات های هفتگانه زردشت با اهورامزدا و امشاسپندان، عروج گشتاسپ، عروج کرتیر، وزیر شهیر دوره ساسانی و عروج ارداویراف نمونه های این اندیشه در کیش ایرانی می باشند. در این پژوهش علاوه بر آگاهی از چگونگی این عروج ها با درونمایه های مکاشفه ای موجود در کیش زردشتی آشنا خواهیم شد.
Apocalyptic Literature is the most important and the most widespread genre of religious literature. In these texts، mysterious revelations are revealed through visions or intuition to a chosen person. In many religious traditions the sky is abode of gods، and the earth is the home of creatures. As a result of this idea، it is believed that there is a gap between the “world of gods” and “world of creatures”. By separating these two worlds، man tries to find a way into the world of gods to become familiar with it before his death. This aspiration، in every tradition led to a series of beliefs and rituals، by which man seeks to share the realm of gods. In Zoroastrianism، like other ancient traditions، there are various examples of the ascension to the upper worlds; such as، the seven ascensions of Zoroaster and his meetings with Ahura-Mazda and Aməshaspəntas، the ascension of Goshtasp، the ascension of Kertir، the famous vizier of Sassanid dynasty، and the ascension of ArdaViraf. This article surveys these ascensions as well as the apocalyptic themes of Zoroastrianism.
خلاصه ماشینی:
در نظام های گنوسی سعی بر آن است تا فرد ازطریق آموختن شماری از نام ها، اعـداد و ارقام وعلائم و نشانه هایی که همه در ارتباط بـا مراتـب و مراحـل نـزول و صـعود روح هستند در همین زندگانی به گوهر دانش (سوفیا) دست یابد و با اطلاع از غربت خود دراین دنیای مادی بتواند سیر صعودی در پیش بگیرد و با اسقاط اضافات ، ریاضت و سلوک ، روح خود را از بندهای جسم و ماده رها کردند و با گذر از مراحل و مراتب عروج به دیار اصلی خود که از آنجا دور افتاده باز گـردد و بـه کمـال (پلـی رومـا٥) الوهیـت دسـت پیـدا کنـد.
نصراله زاده ، سیروس ، کتیبه های پهلوی کازرون ، تهران ، انتشارات کازرونیه ، ١٣٨٥، ص ٦٨-٦٧، و تفضلی احمد، «کرتیر و سیاست اتحاد دین و دولت در دوره ساسانی »، ص ٣٣٠ وی ، بخش دوم از سطر ٤٩ تا ٧٣، معراج کرتیر و از ٧٣ تا آخر موخرٔە کتیبـه اسـت ١ .
به روایت ایـن «روانهـای درگذشـتگان » کـه دیـده هـای خـود را بـازگو می کنند، آنچه در این عروج تجربه می شود در واقع برای «هم شکل کرتیر» یا «کرتیرجفـت » روی می دهد.
− Eliade, Mircea, Shamanism, Archaic Techniques of Ecstasy, Princeton University Press, 1972.
− Eliade, Mircea, Shamanism, Archaic Techniques of Ecstasy, Princeton University Press, 1972.