چکیده:
امام علی(ع) بعد از رسیدن به خلافت، مهم ترین و اصلی ترین برنامه خویش را اجرای اصلاحات برای بازگشت جامعه به سنت و جامعه نبوی قرار داد. رسوبات باقیمانده از جاهلیت و سنت ها و تحولات بعد از رحلت رسول الله(ص)، مانعی بر سر راه امام برای تحقق اصلاحات بود. این موانع مولفه های متعددی داشت که بخشی به جامعه قبایلی و نگرش های حاکم در جامعه و بخشی دیگر مجموعه تحولات دوران خلفای قبل از امام علی(ع) باز می گشت. در مقاله حاضر، این مولفه ها بررسی و تحلیل میشود.
خلاصه ماشینی:
"1389،پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی پژوهشنامهی علوی،سال اول،شمارهی اول،صص 31-62 بررسی و تحلیل مواضع مخالفان در برابر اصلاحات سیاسی دوران خلافت امام علی(ع) محمد علی چلونگر* چکیده امام علی(ع)بعد از رسیدن به خلافت،مهمترین و اصلیترین برنامه خویش را اجرای اصلاحات برای بازگشت جامعه به سنت و جامعۀ نبوی قرار داد.
پرسشهایی که این پژوهش در پی پاسخ به آنهاست،عبارتند از: -ریشۀ موانع اصلاحات امام علی(ع)در چه مسائلی نهفته است؟ -تحولات 25 ساله بعد از رحلت رسول الله(ص)چه موانعی بر سر راه اصلاحات امام علی(ع)ایجاد کرده بود؟ -نگرش مردم نسبت به اصلاحات امام علی(ع)چگونه بود؟ -چه گروههایی مانع تحقق اصلاحات امام علی(ع)بودند؟ رسوبات برجای مانده از جاهلیت رسوبات برجای مانده از جاهلیت و به تعبیر دیگر،حاکمیت روح جاهلیت و بازگشت به ارزشهای آن از موانعی بود که بر سر راه اصلاحات مهم قد علم کرد و مانع اندیشههای اصلاحی امام شد.
ابن عباس پاسخ مثبت امام به شورشیان و پذیرش خلافت را به این صورت صحیح نمیدانست و معتقد بود که حضرت بایستی به خانه یا به ملک خویش در ینبع میرفت و در آنجا میماند تا مردم بعد از درماندن در کار تعیین خلیفه،به سراغ او میآمدند.
این سؤال مطرح است که چرا چنین عملکری از مردم کفه دیده میشود؟عوامل تغییر رفتار کوفیان نسبت به امام(ع)چه بود که همراهی نکردن آنان موجب شد تا حضرت در اصلاحات مورد نظرش ناکام ماند؟ کوفیان مردمی پراحساس و خونگرم بودند و تا موقعی که خطر پیش نمیآمد، جسور به نظر میآمدند و زبان و عملشان دو تا بود."