چکیده:
هدف: تهیه چکیده ساختاریافته(ساختوار یا ساختاری) معرفی محتوای موضوعی مدرک را براساس طرح تعیین شده پیشنهاد میکند. این طرح جایگاه مقولات و مطالب مدرک را در چکیده نشان میدهد. چکیده ساختاریافته اولین بار در میان نشریات کتابداری ایران در فصلنامه کتابداری از سال 1386 در مقالات مورد استفاده قرار گرفت.
روش: در این پژوهش ارزشیابی تغییر در نگارش چکیدههای فصلنامه کتابداری بعد از دو سال با روش پیمایش مقایسهای و ارزیابی ساختاری مورد بررسی قرار گرفته است. از مجلدهای 46 تا 48 فصلنامه کتابداری 24 جفت از چکیدههای ساختاریافته و غیرساختاریافته از هر مقاله گردآوری و جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شد. جهت گردآوری اطلاعات از سه ابزار سیاهه وارسی، مقیاس خوانایی فلش و پرسشنامه استفاده شد.
یافتهها: یافتههای پژوهش در روش سیاهه کنترل نشان داد که از میان 25 معیار ارزیابی کیفیت در سه معیار ارائه اطلاعات اهداف، بیان نوع طرح پژوهش و توالی اطلاعات؛ چکیدههای ساختاریافته وضعیت بهتری داشتند. یافتههای پژوهش در بررسی مقیاس خوانایی فلش، نشان داد که دو نوع چکیده از نظر خوانایی با هم تفاوتی معناداری ندارند، میانگین نمره مقیاس فلش دو نوع چکیده فارسی با نتایج پژوهشهای انگلیسی زبان مطابقت دارد.
نتایج: نتایج یافتههای نظرسنجی از خوانندگان از طریق پرسشنامه نشان داد که از نظر آنها چکیده ساختاریافته نسبت به چکیده غیرساختاریافته در مولفههای ترجیحات خوانندگان در مقیاس تفاوت معنایی، سهولت بازیابی اطلاعات و میزان خوانایی چکیدهها مناسبتر ارزیابی شدند.
Purpose:The aim of this survey is to compare the structured abstracts of the articles of Journal of Librarianship Central Library and Documentation Center University of Tehran with the unstructured abstracts of the same articles of this journal.
Methodology: This is an applied research which is done according to comparison method by the help of using three different tools:
a:Quality control checklist scale،
b:using Rudolph Flesch's Reading Ease Formula،
c:An online Questioner
The population of the research are two fold:
a:The structured abstracts published during 2007 to 2008 in Journal of Librarianship Central Library and Documentation Center University of Tehran and unstructured abstracts prepared and submitted by the writers of the same articles to their first drafts.
b:The academic members of the universities and their under graduate students.
Findings: The results show that readers of the structured abstracts believe that they are easily retrievable and their readability rate is higher.
Conclusion: At the end، preparing structured abstract for the articles in scientific journals and the evolution of this kind of abstracts is proposed.
خلاصه ماشینی:
"نتایج: نتایج یافتههای نظرسنجی از خوانندگان از طریق پرسشنامه نشان داد که از نظر آنها چکیده ساختاریافتهنسبت به چکیده غیر ساختاریافته در مؤلفههای ترجیحات خوانندگان در مقیاس تفاوت معنایی،سهولتبازیابی اطلاعات و میزان خوانایی چکیدهها مناسبتر ارزیابی شدند.
(هارتلی1،2008) در سالهای اخیر استفاده از این نوع چکیده در تعدادی از مجلات علمی کشور مورد استقبال قرار گرفته است،اما عمدۀچکیدههای مقالات موجود در نشریات حوزه کتابداری و اطلاعرسانی ایران ساختاریافته نیستند،به نظر میرسد آشنایی زیادیبا این نوع چکیدهها در بین محققان کتابداری وجود ندارد.
سالهای بعد از تدوین این استاندارد شاهد تحولاتشگرف فناوری ارتباطات در عرصه اطلاعرسانی هستیم و از این نظر بهتر است برای بهبود کیفیت چکیدهنویسی از چکیده-ساختاریافته به جای چکیدههای غیر ساختاریافته استفاده شود.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)برای مقایسه ابعاد کیفیت و خوانایی دو گروه چکیده ساختاریافته و غیر ساختاریافته جامعه پژوهش مقالات منتشره درفصلنامه کتابداری کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران در دو سال متوالی 1386 و 1387 بودند و جامعه پژوهش بعد بررسی دیدگاهخوانندگان،افراد تحصیلات تکمیلی و اعضای هیأت علمی کتابداری و اطلاعرسانی سطح کشور بودند.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) نتایج و پیشنهادها برای مقایسه میزان خوانایی چکیدههای ساختاریافته با چکیدههای غیر ساختاریافته در فصلنامه کتابداری هم از مقیاسخوانایی فلش استفاده شد و هم دیدگاه خوانندگان این دو نوع چکیده بوسیله پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت.
بر اساس نظر پاسخگویان در پرسشنامه در مورد میزان خوانایی دو نوع چکیده نتایج به شرح زیر است که در ادامه هر یکاز سوالات و توزیع پاسخها و معنیداری آزمون تفاوت میانگین برای آن سئوال آورده شده است."