چکیده:
مدارس عموما ادعا می کنند که علت کم توانی خواندن دانش آموزان اساسا در خود شاگردان است نه در عملکردهای مدرسه. به نظر ما، چنین تشخیصی از مشکل یادگیری خواندن درست نیست بلکه فراگیری خواندن در دانش آموزان، علاوه بر تسلط عمومی آنان به زبان فارسی، مستلزم دست یافتن آنان به مهارتهای فرازبانی یا سیستمی از تبدیل رمز نوشته ها به زبان شفاهی است که باید در جریان تدریس به آنان آموخته شود. برای بررسی این موضوع، با ساختن «آزمونهای تشخیص توانایی خواندن لطف آبادی – فردوسی» دو فرض اساسی را در این تحقیق مورد آزمون قرار داده ایم: الف) دانش آموزانی که کم توانی خواندن دارند، در مقایسه با دانش آموزانی که مشکل خواندن ندارند، در تواناییهای فرازبانی و پردازش آواشناختی با آنها متفاوتند؛ ب) تواناییهای فرازبانی و پردازش آواشناختی علل مستقیم مشکلات یادگیری خواندن است و با تشخیص به موقع علل مشکل در هر دانش آموز، می توانیم به شاگردانی که کم توانی خواندن دارند کمک کنیم. برای آزمون این فرضیه ها، مدل پژوهشی خود را روی یک نمونه 336 نفری از دانش آموزان پسر و دختر کلاسهای اول و دوم و سوم ابتدایی نواحی هفت گانه آموزش و پرورش مشهد آزمایش کرده ایم. در این مطالعه، دانش آموزان به گروه های تجربی و کنترل تقسیم شده و سی آزمون تشخیص توانایی خواندن لطف آبادی – فردوسی را برای هر گروه در سه نوبت (در آغاز سال تحصیلی، در میانه سال و در پایان سال) روی آنان اجرا کرده ایم. داده های جمع آوری شده در این تحقیق با روشهای آماری تحلیل واریانس و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و این نتیجه به دست آمده است که، علاوه بر عوامل پایه ای موثر بر یادگیری خواندن (سطح انگیزشی، هوشی عمومی، حافظه فعال و تجربه زبانی)، تواناییهای فرازبانی (آگاهی آواشناختی، رمزگشایی آواشناختی، آگاهی نحوی و آگاهی معناشناسی) بر یادگیری خواندن تاثیر قطعی دارد. به این ترتیب، با تشخیص به موقع کم توانی خواندن و کشف عوامل اساسی در کم توانی یادگیری و مهارتهای خواندن می توانیم شاگردانی را که در خطر ناتوانی یادگیری خواندن هستند از افت تحصیلی و بیسوادی برهانیم.
خلاصه ماشینی:
3. مقایسۀ میانگین نمرههای آزمونهای نوبت سوم در مورد دانش آموزان کلاس دوم نشان دادکه به جز آزمون تکرار کلمات بدون معنی در بقیۀ موارد(در سطح 0/000 و0/001 و 0/01 و 0/05)تفاوت معنیدار بین دو گروه کم توان در خواندن و بدونمشکل وجود دارد.
آزمون نوبت اول در مورد دانش آموزان کلاس سوم نشان داد که تفاوت میانگینها به جزدر آزمونهای قضاوت نحوی،تکرار کلمات بدون معنی،تشخیص قافیۀ کلمات،و حافظۀ&%01410VTMG014G% کلامی در بقیۀ موارد(در سطوح 0/000 و 0/001 و 0/01 و 0/05)معنیدار میباشد.
نتیجۀ کلی تحلیل رگرسیون مدلپژوهشی ما در جدول زیر همراه با توضیحات مربوط به آن خلاصه شده است: (1)- noitisiuqcA gnidaeR الف)پیشبینی آزمونهای طرح،متغیر مستقل:متغیرهای زمینهای با توجه به یافتههای این تحقیق،متغیرهایی که قدرت پیشبینی کافی دارند و میتوانند بریادگیری خواندن و متغیرهای مربوط به آن تأثیر بگذارند به شرح زیر مشخص میشوند: کلاس اول پیشبینی آزمونهای طرح متغیر مستقل:متغیرهای زمینهای،کلاس اول (به تصویر صفحه مراجعه شود) 1.
در کلاس دوم متغیر هوش با 15 مرتبه پیشبینی آزمونهای آگاهی از آغاز کلمات(دومرتبه)،تشخیص قافیۀ کلمات(دو مرتبه)،قضاوت نحوی یا فن بررسی جمله(یک مرتبه)،مهارت خواندن کلمات بدون معنی(یک مرتبه)،هجی کلمات معنیدار(یک مرتبه)،آگاهیمعنیشناسی(دو مرتبه)،حافظۀ کلامی(سه مرتبه)،آگاهی صرف دستوری(یک مرتبه)،وصحت خواندن(دو مرتبه)،را(به ترتیب،با ضرایب بتای 0/25،0/49؛0/41؛0/41؛0/38؛0/55،و قطعیترین متغیر مستقلی است که از میان متغیرهای زمینهای،آزمونهای تشخیص تواناییخواندن لطفآبادی-فردوسی را پیشبینی نموده است.
حافظۀ کلامی متغیر مستقلی است که در مجموع هفت مرتبه آزمونهای تشخیص قافیهکلمات(یک مرتبه چهارده مرتبه آزمونهای آگاهی از آغاز کلمات دو مرتبه)،تشخیص قافیۀکلمات(سه مرتبه)،قضاوت نحوی(سه مرتبه با ضریب رگرسیون مثبت و دو مرتبه با ضریبرگرسیون منفی)،مهارت خواندن کلمات بدون معنی(سه مرتبه)و هجی کلمات معنیدار(یک مرتبه)را(به ترتیب،با ضرایب بتای 0/30،0/26؛0/37،0/32،0/35؛0/48،0/46،0/42و 0/35-،0/35-،0/60،0/27،0/32؛0/24)پیشبینی کرده است.