خلاصه ماشینی:
"4-مرحلهء گسترش مسائل فقه؛که از دورهء شیخ الطائفه محمد بن حسن طوسی(م 064 ق)شروع شده و به مدت بیش از یک صدسال تا زمان فقیه نواندیش ابن ادریس حلی(م 555 ق)ادامه داشته است.
5-مکتب شهید اول:استاد مدرسی طباطبائی شهید اول،شمس الدین محمد بن مکی عاملی(م 687)را نخستین فقیه شیعی میداند که با نوشتن القواعد و الفوائد،اللمعة الدمشقیه،الفیه،البیان،الدروس الشرعیة، غایة المراد و ذکری الشیعة به گرایش تازهای که در بین شاگردان علامه، بخصوص فخر المحققین فرزند او،در امتناع از نقل آراء و استدلالات فقهای سنی پیدا شده بود،محتوا داد و به فقه شیعی شخصیت و هویت مستقل بخشید.
ج)اخباریان:به نظر مدرسی طباطبائی ملا محمد امین استرآبادی در کتاب الفوائد المدینه حجیت عقل را برای کشف حقایق مورد تردید قرار داده است و اصول فقه شیعی را که بر اساس تحلیلات عقلی بنا گردیده به شدت رد میکند: «اخباریگری از دهههای نخستین قرن دوازدهم بر همهء مراکز علمی شیعه در ایران و عراق غلبه کرد»(ص 07).
روشن است که دکتر مدرسی طباطبائیدورههای تحول فقه شیعه را برپایهء میزان و نحوهء کاربرد اجتهاد و استدلالهای اصولی تقسیمبندی نموده که حتی زمان حضور ائمهء معصوم(ع)و دورهء رسمیت تشیع در عصر صفوی و پایبندی به اقوال ائمهء(ع)تأثیر چندانی در این مبنا ندارد.
ق. دورهء حدیثگرایان و جمعآوری اخبار:حوزههای مدینه، کوفه،قم و ری،231 تا 804 هجری قمری از زمانی که اصول تشیع بیان فقاهی یافت(حدود 231 هجری)1تا هنگامی که حوزهء بغداد به سرپرستی شیخ مفید روشهای استنباطی علم الاصول را در بازنویسی فقه به کار بست،2تکیه بر متن حدیث و جستجوی برای جمعآوری آن، مهمترین مشخصه و عنصر این دوره بود."