چکیده:
معرّفی کتاب »کلید مفاهیم قرآن«، یا »معجم موضوعی قرآن کریم« اثر آقای علی اکبرهاشمی رفسنجانی است. این اثر که با عنوان »تفسیر راهنما« چاپ و منتشر شده، نخستین معجم مفصّل موضوعی مفاهیم قرآن کریم است که به شکلی ابتکاری و منحصر به فرد، اطلاعات موضوعی گستردهای را در خود جای داده است.
خلاصه ماشینی:
ضرورت توجه به مفاهیم به جای واژگان به دست آوردن دیدگاه قرآن کریم در یک موضوع، بویژه در مواردی که لفظ خاصی درآن مورد وجود ندارد و یا موضوعی در قرآن آمده است، اما دقیقا جای آن با لفظ خاصی روشن نیست، از مشکلات جدی محققان و قرآن پژوهان است.
حجة الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی در مقدمه تفسیر راهنما ازاین مشکل چنین یاد می کند: (گاه اتفاق می افتاد برای پی بردن به نظر قرآن در باره یک موضوع، ناگزیر از مطالعه تمامی آن می شدیم واین کار برای تحقیق در موضوعی دیگر، باید تکرار می شد.
ازاین رو، ضروری است برای به دست آوردن دیدگاه قرآن کریم در زمینه های مختلف، به مفاهیم و دلالت الفاظ وعبارات توجهی بیش از گذشته مبذول گردد واین تلاش با توجه به ابعاد زیر صورت پذیرد: 1.
مروری کوتاه بر تاریخچه شکل گیری و اجرا از نوشته های آقای هاشمی رفسنجانی چنین برمی آید که ایشان سالیانی درصدد انجام این طرح بوده است: (با نشر اولین جلد ازاین اثر، که در نهایت زمینه تدوین کلید مفاهیم قرآن را فراهم می آورد، تحقق آرزوهای دیرینم را نزدیک می بینم؛ آرزوهایی بس دیرپا که از دوران تحصیل و تحقیق در معارف اسلامی، در اندیشه و روحم ریشه می گرفت.
) برنامه تبیان 3 با 1895 کلید واژه و 30915 عنوان فرعی و 15219 عنوان مرکب غیر تکراری و 81174 عنوان مرکب تکراری، همان گونه که نویسنده یادآوری کرده است، نخستین مرحله از مراحل تلاشهایی گسترده برای بهره برداری از قرآن کریم است: (اولین مرحله از مراحل بهره برداری از مهم ترین ذخیره تلاشهای علمی ام می باشد که به دنبال خود مراحل بالاتر وجامع تری را دارد.