چکیده:
در این مقاله به بررسی وسعت حوزه ی ریاضیات در اقتصاد و کاربرد هر یک از مباحث ریاضی در تئوری های اقتصادی پرداخته شده است. همچنین، در راستای ارزیابی میزان تسلط دانشجویان دوره های تحصیلات تکمیلی دانشگاه های ایران با مهمترین مباحث ریاضی که در علم اقتصاد استفاده شده، پرسشنامه ای تدوین گردیده است که در آن میزان آشنایی دانشجویان با مباحث مختلف در ریاضیات سنجیده شده است. یافته های این تحقیق بیانگر آن است که دانشجویان تحصیلات تکمیلی ایران بر ریاضیاتی مسلط هستند که مربوط به دوره ی قبل از 1960 است و این دانش ریاضی علیرغم اهمیت آن، امروزه نقش بسیار ضعیفی در فهم کتب و مقالات اقتصادی دارد. در مجموع، یافته های تحقیق بیانگر آن است که با وجود آنکه ریاضیات دوره ی چهارم (از سال های 1990 به بعد) نقش بسزایی در تبیین و توسعه تئوری های جدید اقتصادی داشته است، ولی دانشجویان تحصیلات تکمیلی رشته اقتصاد در کشور، آشنایی چندانی با این مباحث ندارند و به ضرورت آن نیز پی نبرده اند.
پIn this paper we review the zone and extent of mathematics in economics and application of each mathematical subject on economic theories. Also for assessment the knowledge of graduate students in Iran with important mathematical subjects that used in economics، a questionnaire is provided in it the extent of knowledge of students with following discussion is surveyed: differential calculus، sets، topology، linear and nonlinear programming، series، ordinary differential equation and difference equation، numerical calculus، control theory، riot models، differential equations with parial derivative، game theory and differential games. Our results shows that graduate students in Iran know the mathematics that come back to the 1960 and this knowledge notwithstanding of importance، has a weak role for understanding today papers and books in mathematical economics. Our finding claims that mathematics in fourth epoch (after 1990) have a critical role in remark and extend of new economic theories but the graduate students of economics in Iran have a little knowledge about this and they did not feel the necessity of it.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات دانتزیگ و درفمن{o21o}در مورد مسألهی برنامهریزیخطی و غیرخطی و به کار بردن آن به عنوان یک تکنیک پردازش در اقتصاد،مطالعات لئون تیف{o22o}برای بیان تعادل عمومی والراسی و معرفی جدول داده-ستاده{o23o}توسط وی و هچنین به کارگیری مباحث توپولوژی توسط ارو برای اثباتوجود تعادل عمومی و قضایای اول و دوم رفاه(برای بیان نظریه انتخاباجتماعی{o24o})از مهمترین تحولات مباحث اقتصادی ریاضی در این دوران شناختهمیشود.
1-میزان تسلط دانشجویان تحصیلات تکمیلی در ایران بر مباحث اقتصاد ریاضیبه چه میزان بوده است؟ 2-از دیدگاه دانشجویان اقتصاد کدامیک از مباحث اقتصاد ریاضی نقش مهمیدر تبیین تئوریهای اقتصادی داشته است؟ برای پاسخ به سوالات ذکر شده،براساس تاریخچهی اقتصاد ریاضی ارائهشده در بخش دوم مقاله چهار متغیر به ترتیب مربوط به دورههای اول تا چهارمسیر تکوین اقتصاد ریاضی در نظر گرفته شد.
(به تصویر صفحه مراجعه شود)سپس از طریق طراحی یک پرسشنامه بر اساس دو سوال فوق،با توجه بهجامعهی آماری دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکدههای اقتصاد دانشگاههایتهران(علامه طباطبایی،تهران،شهید بهشتی،الزهرا و صنعتی شریف)و با در نظرگرفتن جدول مورگان،یک نمونهی 135 تایی مورد ارزیابی قرار گرفت و در قالب16 سوال هر کدام از پروکسیهای ذکر شده برای دورههای چهارگانه،به دو صورتزیر مورد سوال قرار گرفت.
یعنی میزان تسلط دانشجویان تحصیلات تکمیلی بر دانش اقتصاد ریاضی دورههایاول و دوم بالاتر از متوسط و برای دورههای بعد کمتر از متوسط بوده است و همانطور که مشاهده میشود،برای دو متغیر 3X و 4X فرض 0H حتی در سطح معنیداری 99 درصد نیز رد شده است.
دانشجویان تحصیلات تکمیلی کشور بر ریاضیاتی مسلط هستند که مربوطبه دورهی قبل از 1960 بوده است(دورهی اول و دوم)و این دانش ریاضی علیرغماهمیت آن،امروزه نقش بسیار ضعیفی در فهم کتب و مقالات اقتصادی دارد."