چکیده:
از مباحث کلیدی در بخش زبانی، سبک شناسی واژه (stylistic of word) است. فراوانی و حضور معنی دار یک یا چند واژه در متن ادبی (شعر یا نثر) بر اساس انتخاب(choices) صاحب اثر است، انتخاب معنادار، هنرمندانه و گاهی حتی ناخودآگاه. این انتخاب واژه «خاص» به روحیه، دانش و محیط زندگی شاعر بستگی دارد.در این مقاله شناسایی و معرفی واژه خاص در سبک شناسی شعر فارسی بر اساس مکتب سبک شناسی تکوینی (Geneticstylistic ) صورت می گیرد. از این روش ارزیابی متون نتایج جالب توجه و معنی داری به دست می آید که بازگو کننده شیوه زندگی ، نوع اعتقاد و علایق فردی و اجتماعی صاحب اثر است.
در این مقاله از چنین زاویه ای به چند متن ادبی (منظوم)نگریسته و برداشتهای خویش را با محور واژه خاص در متن عرضه کرده ایم.
خلاصه ماشینی:
ذیلا کاربرد واژه خاص در شعر چند شاعر را نشان میدهیم: بابا طاهر: در شعر بابا طاهر کاربرد واژه لاله(آلاله)و تعبیرها و تصویرهای مربوط به آن موج میزند: {S-یکی برزیگری نالان در این دشت#به خون دیدگان آلاله میکشت#-آلاله کوهسارانم تویی یار#بنفشه جو کنارانم تویی یارS} {S-حرامم بی تو بود آلاله و گل#حرامم بی تو باد آواز بلبل#-من از جور بتان دل ریش دارم#ز لاله داغ بر دل بیش دارم#-غنیمت دان وصل لاله رویان#که گل در لاله زاران هفتهای بی#-آلاله کوهساران هفتهای بی#بنفشه جو کناران هفتهای بی#-لاله کاران دگر لاله مکارید#باغبانان دو دست از گل بردارید#-خرم کوه و خرم صحرا خرم دشت#خرم آنان که این آلالیان کشت3S}این کاربرد فراوان و مکرر چیزی جز تأثیر گشت و گذارهای همیشگی بابا طاهر در دامنه لالهخیز کوه الوند در بهاران نیست: {Sگلی کشتم به این الوند دامان#آبش از دیده دادم صبح و شامان#چو روز آید که بویش و امن آید#برد بادش سر و سامان به سامانS}نام دیگر گلها و گیاهان نیز در دو بیتیهای بابا طاهر بسامدی معنی دار دارد که در کتابهایسبک شناسی و نقد ادبی در دسترس اشارهای به این موضوع را نیافتیم که خود از تازه بودن ایننوع نگاه به متون ادبی حکایت دارد و البته شایسته جستجوی بیشتر نسل جدید از ادیبان روزگارماست که معتقدند به ادبیات هم میتوان نگاه علمی داشت.