چکیده:
پژوهش حاضر به منظور نیازسنجی منابع اطلاعاتی کتابخانههای عمومی
استان اردبیل براساس متغیرهای شهر، شغل، مدرک تحصیلی، جنسیت، و سن انجام گرفته
است.جامعه آماری شامل کلیه افراد دارای کارت عضویت کتابخانههای عمومی استان اردبیل
در سال 1382 با برآورد تقریبی 9421 نفر(9421- N )است.حجم نمونه به شیوه
نمونهبرداری تصادفی طبقهای و با استفاده از روش کوکران 370 نفر(370- N )تعیین
شد.پژوهش به روش"پیمایشی مقطعی" انجام شده است.برای توصیف دادهها از شاخصهایی از
قبیل فراوانی و درصد نیاز به مواد دیداری و شنیداری فراوانی و درصد نیاز به
بانکهای اطلاعاتی و اینترنت، فراوانی و درصد مهمترین منبع کسب اطلاعاتی، فراوانی
و درصد دلایل مراجعه به کتابخانههای عمومی اولویت بندی منابع اطلاعاتی مورد نیاز
استفادهکنندگان؛و برای تحلیل و استدلا از آزمونهای کای اسکوئر 3P}( 2X )،
کروسکال و الیس، و U مان ویتنی استفاده شده است.نتایج پژوهش نشان داد 84 درصد
از کل مراجعان، جهت کسب اطلاعات، به مواد دیداری و شنیداری و2/83 درصد به بانکهای
اطلاعاتی و اینترنت نیاز دارند.مهمترین منبع کسب اطلاعات مراجعان استانی کتاب بوده
است.بیشترین فراوانی دلایل مراجعه به کتابخانههای عمومی "رفع نیازهای تحقیقاتی و
انجام پروژههای درسی"بوده است.مهمترین اولویتهای موضوعی مراجعان نیز به ترتیب
فراوانی عبارتند از:علوم و تکنولوژی، هنرها، ادبیات، علوم اجتماعی، روانشناسی و
فلسفه، کلیات، جغرافیا و تاریخ، دین و مذهب، و زبانها.
خلاصه ماشینی:
"برای توصیف دادهها از شاخصهایی از قبیل فراوانی و درصد نیاز به مواد دیداری و شنیداری فراوانی و درصد نیاز به بانکهای اطلاعاتی و اینترنت، فراوانی و درصد مهمترین منبع کسب اطلاعاتی، فراوانی و درصد دلایل مراجعه به کتابخانههای عمومی اولویت بندی منابع اطلاعاتی مورد نیاز استفادهکنندگان؛و برای تحلیل و استدلا از آزمونهای کای اسکوئر 3P}( 2X )، کروسکال و الیس، و U مان ویتنی استفاده شده است.
در پژوهش بشیری(1380)با عنوان"سنجش نیازهای اطلاعاتی محققان مراکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام وزارت جهاد کشاورزی"، میزان و درصد استفاده محققان از منابع اطلاعاتی مختلف براساس جدول 1 به دست آمده است(2):همچنان که در جدول 1 مشاهده میشود کتاب به عنوان مهمترین منبع کسب اطلاعات ذکر شده است.
در جدول 14 فراوانی و درصد مراجعه مخاطبان برای استفاده از روزنامههای موجود در کتابخانههای عمومی براساس متغیرهای جنسیت، شهر، شغل، سن، تحصیلات، محل سکونت، دفعات مراجعه، و درآمد و سطوح آنها ارائه شده است.
فراوانی و درصد نیاز بانکهای اطلاعاتی و اینترنت در کل نمونه از طریق آزمون 2X تحلیل شد و نتایج زیر به دست آمد: 2X مشاهده شده 764/127 است که از 2X بحرانی بزرگتر است، بنابراین تفاوت فراوانی نمرات مربوط به موارد نیاز و عدم نیاز معنیدار است(جدول 20).
جهت بررسی میزان علاقهمندی مراجعان به منابع براساس رتبه و اولویت موضوعات انتخابی از طریق آزمونهای کروسکال والیس و U مان ویتنی اقدام گردید که نتایج آن به شرح ذیل میباشد:تفاوت مشاهده شده در رتبهبندی هنر براساس جنسیت، شغل، تحصیلات، سن، دفعات مراجعه، میزان درآمد، شهری و روستایی بودن و شهرهای مختلف استان تفاوت معنیدار نبود."