چکیده:
ساختار سنتی تقسیم کار که بر اساس نظریههای آدام اسمیت و پیروان او بنا شده است باید از انعطافپذیری بیشتری برخوردار شود.از بین روشهای تقسیم کار در کتابخانههای دانشگاهی سازمان کارکردی اساس مدل پیشنهادی حاضر را تشکیل میدهد.مساوی بودن درجه کسب مواد با قابلیت دسترسی به آنها،شمول فهرست عمومی پیوسته قابل دسترسی به تمام مواد کتابخانهای ازجمله پیشفرصهای مدل پیشنهادی به شش بخش اصلی: کسب،سازمان،مجموعهها،تشریح،استفاده از مجموعه اداری تقسیم میشود.در این مدل همان وظایف سنتی کتابخانه وجود دارد و تنها چگونگی انجام عملیات و نحوه ارائه خدمات تغییر کرده است.تاکید بیشتر بر استفاده از مجموعه و استفاده کننده و ساختاری بر حسب وظایف و تمرکز بیشتری از فعالیتها اساس مدل حاضر را تشکیل میدهد.از مزایای مدل پیشنهادی قابلیت تطبیق آن با شرایط متفاوت کتابخانههاست.در نهایت کتابداران باید به آن ساختار سازمانی دست یابند که متناسب با فعالیتهای امروزی کتابخانهها باشد.
خلاصه ماشینی:
"در این مدل همان وظایف سنتی کتابخانه وجود دارد و تنها چگونگی انجام عملیات و نحوه ارائه خدمات تغییر کرده است.
چنین به نظر میرسد که از بین روشهای تقسیم کار در کتابخانههای دانشگاهی،سازمان کارکردی4روشی هماهنگتر و پا برجاتر نسبت به سایر روشها باشد پیشفرضهای متعددی وجود دارد که اساس طرح پیشنهادی ما را تشکیل میدهد:در صورتی که پیشفرضهای مذکور تحقق نپذیرد،اعتبار مدل تضعیف خواهد شد.
پیش فرضی دیگر مبتنی بر این است که فهرست قابل دستیابیهمگانی پیوسته،5کلیه مواد کتابخانه را در بر میگیرد و اطلاعات آن بیش از برگه دان سنتی است،علاوه بر کتاب،فهرست مذکور شامل استنادهای کتابشناختی مقالات نشریات و سایر خدمات قابل دسترسی است(به عنوان مثال پایگاههای اطلاعاتی الکترونیکی که در کتابخانه موجود هستند).
تصمیم آنچه را که باید بر مجموعه افزوده شود بر عهده واحد انتخاب است،که به صورت کتاب،نشریه و خدمات بدون در نظر گرفتن شکل آن خواهد بود، واحد حفظ و نگهداری مسئولیت صحافی،مرمت و امنیت مواد و اعمالی چون بر برچسب زدن و کارهای مشابه را به عهده دارد.
البته در این مدل میتوان از متخصصان موضوعی منابع سود جست،ولی اشخاص مذکور باید قادر باشند که خدماتی ورای حیطه تخصصی خود ارائه دهند و مهمتر از همه اینکه کارکنان متفاوتی در ارائه خدمات داشته باشند و گروهبندی کارکنان نیز تغییر خواهد کرد.
مجموعههای ویژه و آرشیوها نیز در این ساختار سازمانی عموما جایی ندارد، از نظر برخی بهتر است که استفاده و تفسیر بر حسب شکل منابع از هم تفکیک گردند-ولی آیا این امر ممکن و قابل قبول است؟این ساختار سازمانی به عنوان مدلی که از اجزای متحرک ساخته شده عرضه میشود،به این معنا-که برای تطبیق با شرایط محلی انعطاف پذیر است."