چکیده:
تحلیل استنادی یکی از روشهای کمی است که به ارزیابی متون علمی براساس شمارش استنادهای تعلق گرفته به آن متون میپردازد.اگرچه تحلیل استنادی در سال 1848 و یا به قولی 1927 مورد استفاده واقع شده،اما به گواه تاریخ این روش حاصل نمایههای استنادی است که در دههء 1960 توسط موسسه اطلاعات علمی (ISI) بنیاد نهاد شده است.این مقاله بر آن است که ضمن تعریف و ارائه تاریخچهء تحلیل استنادی کاربردهای مهم این روش را شامل:تحلیل استنادی مجلهبهمجله،تحلیل استنادی کشوربهکشور و ترسیم ساختار علم معرفی نماید.
خلاصه ماشینی:
"اگرچه تحلیل استنادی در سال 1848 و یا به قولی 1927 مورد استفاده واقع شده،اما به گواه تاریخ این روش حاصل نمایههای استنادی است که در دههء 1960 توسط موسسه اطلاعات علمی (ISI) بنیاد نهاد شده است.
او میگوید روشنترین دلایل عبارتند از عدم ارتباط مدرک در دست با مدرک قبلی،عدم اطلاع نویسنده از وجود مدرک،عدم آشنایی نویسنده با زبان مدرک منتشر شده بههرحال علی رغم اشکالاتی که بر استناد وارد است اسمیت (1981)و وب و دیگران(1966)همگی در مزایای تحلیل استنادی توافق نظر دارند و معتقدند که: استنادها موضوعات جالبی برای مطالعه هستند زیرا،هم به آسانی در دسترس قرار دارند و هم به اعتبار دادهها آسیبی نمیرسانند و برخلاف به دست آوردن دادهها از طریق مصاحبه و پرسشنامهها،استنادها معیارهای مزاحمی نیستند و نیاز به همکاری پاسخدهنده ندارند و خودشان هم پاسخ را لوث نمیکنند یعنی عکس العملی از خود نشان نمیدهند.
او اظهار میدارد که توجه تحلیل استنادی به این جنبهها است که چه تعداد از نویسندگان بیشترین استنادها را به خود اختصاص دادهاند؛بیشترین استنادها به چه مجلاتی تعلق گرفته است،ارتباط بین استنادها کدام است(یعنی چه کسی به چه کسی استناد کرده است و چه مجلهای به چه مجلهای)و در متون رشتهای علمی چه موضوعی بیشتر مورد استناد واقع شده است و غیره.
همچنین مارشاکوا(1981)سه کاربرد برای تحلیل استنادی پیشنهاد میکند:بازیابی اطلاعات،ارزیابی علمسنجی و ترسیم ساختار موضوعی رشتههای مختلف و بالاخره گارفیلد(1983)معتقد است که تحلیل استنادی میتواند برای معرفی پیشگامان عرصه تحقیق مورد استفاده قرار گیرد.
نتیجه بررسی متون نشان میدهد که روشهای کتابسنجی به ویژه تحلیل استنادی شامل تحلیل استنادکننده-استناد شونده یکی از ابزارهای مفید برای ارزیابی متون علمی است."