چکیده:
آنچه در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است،بررسی وضعیت موجود کتابخانههای موزههای شهر تهران است،به منظور شناختن امکانات مختلف آنها مانند فضا و تجهیزات،نیروی انسانی،ارائه خدمات و بودجه،و همچنین پیبردن به مشکلات حاکم بر کتابخانههای فوق.از مجموع 52 موزه شهر تهران،14 موزه دارای کتابخانهء تخصصی میباشند که کتابخانههای آنها در 3 گروه موزههای هنری،موزههای تاریخی،و موزههای علمی مورد مطالعه قرار گرفته است.نتایجی که از بررسی وضعیت این کتابخانهها با استفاده از روش پیمایشی به دست آمده بدین شرح است:اکثر کتابخانهها از فضای نامناسب و ناکافی برخوردارند.تجهیزات اولیه آنها نسبتا کافی و از نظر تجهیزات جدید دارای کمبودهای جدی میباشند.از دیگر مشکلات عمده،کمبود شدید نیروی انسانی متخصص است،که این خود مستقیما در ارائه خدمات فنی و اطلاعرسانی تأثیر گذاشته است.همچنین اکثر کتابخانهها از عدم تخصیص بودجه،ناکافی و نامشخص بودن میزان بودجه شکایت دارند.محدودیتهای منابع مالی بر روی کلیه فعالیتها از جمله مجموعهسازی تأثیر به سزایی گذاشته است.98 درصد مواد موجود در کتابخانهها را مواد کتابی تشکیل داده و مواد دیداری-شنیداری درصد بسیار ناچیزی از کل مجموعه را تشکیل میدهد.
خلاصه ماشینی:
"مجموعهء این کتابخانهها در همکاری با نظام شبکهای میتوانند معرف تمامی هنر،تاریخ و میراث فرهنگی کشورمان باشد و از طرف دیگر در مورد موزههایی با آثار و نمونههای مشابه-که نهایتا منابع کتابخانهای آنها نیز مشابه است-چنانچه هر موزه به یک جنبه خاص از موضوع مشابه بپردازد،ضمن اینکه هر کتابخانه به جمعآوری منابع مرتبط با نوع موزه خود خواهد پرداخت،از مجموعهسازیهای مشابه اجتناب میشود و بدینوسیله میتوان در بودجه،فضا،نیروی انسانی،خدمات فنی و حتی اوقات مراجعه استفادهکنندگان اینگونه کتابخانهها صرفهجویی کرد.
نظر به اینکه در هر گروه مورد مطالعه،موزههای مشابه وجود دارد و از طرفی هر موزه هنری میتواند از دیدی دیگر،یک موزه تاریخی نیز محسوب شود،نتایج به دست آمده نشان میدهد که،4/71 درصد مجموعه کتابخانهها(10 کتابخانه)با مجموعه سایر کتابخانهها مشابه است،و از این میان تنها مجموعه فرهنگی آزادی با مجموعهء سایر کتابخانههای موزهها مشابهت ندارد.
وضعیت موضوعی مجموعهء کتابخانههای موزههای شهر تهران(پرسش 1) (به تصویر صفحه مراجعه شود) فضا و تجهیزات باتوجه به جدول 3 نتایج زیر به دست آمده است: -7/35 درصد کتابخانهها(5 کتابخانه)از ابتدا به منظور کتابخانه ساختهشدهاند که کموبیش شرایط کتابخانهای مناسب و مطلوب در ساختمان آنها لحاظ شده است.
در مجموع از بررسی کتابخانههای موزههای شهر تهران نتایج زیر حاصل میشود: در 3 گروه مورد بررسی،کتابخانهء موزهء هنرهای معاصر تهران از گروه کتابخانههای موزههای هنری وابسته به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،کتابخانه موزهء ملی ایران از گروه کتابخانههای موزههای تاریخی وابسته به سازمان فرهنگی کشور،و کتابخانه موزهء آثار طبیعی و حیات وحش ایران(دارآباد)از گروه کتابخانههای موزههای علمی وابسته به شهرداری منطقه یک تهران، نسبتا از نظر فضا و تجهیزات کتابخانهای،نیروی انسانی متخصص،مجموعهسازی و خدمات فنی،خدمات مرجع،خدمات اطلاعرسانی و رایانهای و بودجه دارای وضعیت مطلوبتری هستند."