چکیده:
حاکمان اموی، آنگونه که در شام پیروان و طرفداران بی قید و شرط داشتند، در قلمروهای اسلامی دیگر توفیق جذب مردم را نیافتند، به خصوص در حجاز که همواره با مخالفان خود درگیر بودند.
در دوران معاویه و یزید نیز مکه عمدتا پناهگاه امن این مخالفان بود؛ حسین بن علی (ع) با ابراز مخالفت با یزید و قیام بر ضدّ وی، از مدینه به مکه رفت.
عبد الله بن زبیر نیز حرم امن الهی (مکه) را مکانی مناسب برای مبارزه با یزید تشخیص داد.
تنها چیزیکه ذهن معاویه را در حکومتش، بهخود مشغولکرده بود، گردآمدن مخالفانش در مکه بود. مخالفان وی از مسلمانان برجسته جامعه اسلامی بودند و مخالفتآنان میتوانست مشروعیت سلسله اموی را زیر سوال ببرد و بهچالش بکشد. از اینرو بودکه معاویه- که به زیرکی شهرت داشت- وقت و هزینه زیادی را صرف جلب نظر این مخالفان کرد.
اما یزید که فاقد سیاست و زیرکی پدرش بود، در برخورد با مخالفانش، فجایعی آفرید که مانندش در تاریخ اسلام پدید نیامد. در این دوره بود که رو در رویی سپاهیان یزید با یاران حسین بن علی (ع) فاجعه کربلا را آفرید.
حادثه بیمانند دیگر، درگیری و مقابله فرمانده سپاه یزید با ابن زبیر و سوزاندن کعبه است.
این دو رخداد دوره خلافت یزید، به راحتی از خاطر مسلمانان زدوده نشد و تا ابد لکه ننگی است بر دامان خلافت اموی!
خلاصه ماشینی:
در دوران معاویه و یزید نیز مکه عمدتاً پناهگاه امن این مخالفان بود؛ حسین بن علی علیهما السلام با ابراز مخالفت با یزید و قیام بر ضدّ وی، از مدینه به مکه رفت.
شهر مدینه تا زمان به قدرت رسیدن معاویه، مرکز حکومت اسلامی باقی ماند و در کنار مکه از شهرهای مهم و محوری مسلمانان بود اما آنگاه که معاویه به خلافت دست یافت، این مرکزیت به شام منتقل شد و از آن پس، شام و مکه و به عبارتی حجاز، در تقابل با یکدیگر قرار گرفتند.
در اخبار مربوط به این سال آورده است: وقتی یزید بن معاویه به حکومت رسید، عمرو بن سعید بن عاص والی مکه بود.
»16 اما هنگامی که معاویه از مدینه به مکه رفت تا شاید بتواند کار بیعت یزید را به انجام رساند، با حسین بن علی علیهما السلام دیدار کرد و وی را ستود و گفت: «مرحبا!
آورده است: «عمرو بن سعید در این سال، در همان حال که والی مکه و مدینه بود، برای مردم حج گزارد و یزید بن معاویه او را در ماه رمضان و پس از عزل ولید بن عتبه، والی مدینه گردانید.
28 ـ یزید و مخالفان حکومت اموی در مکه زمانی که یزید به خلافت دست یافت، در نخستین فرصت، از ولید بن عتبه، حاکم خود در مدینه خواست از مردم مدینه برای خلافتش بیعت بگیرد و برای این کار از حسین بن علی علیهما السلام شروع کند.