چکیده:
این نوشته بر آن است تا واژه اطلاعرسانی را از دیدگاههای لغوی و مفهومی
بررسی کند و به مقایسه آن با کتابداری و علم کتابخانه بپردازد، در طی نوشته، بر
این نکته نیز تأکید خواهد شد که چرا نسبت به واژهعلمدر عباراتعلم اطلاعاتیاعلم
اطلاعرسانییا هر معادل دیگری غفلت شده و آیا این غفلت، عمدیست یا سهوی؟برای این
منظور، نخست درباره تاریخچه پیدایش واژه اطلاعرسانی پرداخته میشود؛سپس این نکته
بررسی میشود که چرا در نوشتههای فارسی کتابداری، از اصطلاحاتاطلاعرسانییاعلم
اطلاعرسانیو نهعلم اطلاعاتاستفاده شده است؛در پی آن، رابطه میانکتابداری،
علم کتابدارییاعلم کتابخانهباعلم اطلاعاتبررسی میشود و سرانجام پیشنهادهایی
ارائه میگردد.
خلاصه ماشینی:
"دانشیار گروه کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاه شهید چمران اهواز شد که چرا درباره واژهعلمدر عبارتعلم اطلاعات یاعلم اطلاعرسانییا هر معادل دیگری غفلت شده و این غفلت، عمدیست یا سهوی؟لازم به توضیح است که چون اصطلاح noitamrofnI ecneicS دراین نوشته بسیار به کار برده میشود، از این پس به جای این اصطلاح، از مخفف انگلیسی آن یعنی SI استفاده میشود.
پرسشی که در اینجا پیش میآید این است:چرا علیرغم این شباهت تعاریف، این اصطلاح در متون کتابداری، اطلاعرسانی، یا در حالتی نزدیکتر به معادل انگلیسی آن، علم اطلاعرسانی تعریف شده در حالی که در فرهنگهای رایانه آن را علوم آگاهی، دانش اطلاعاتیوانفورماتیک نامیدهاند؟آیا این مفهوم در هر کدام از دو رشته کتابداری و رایانه اعمال متفاوتی انجام میدهد؟اگر پاسخ به این پرسش مثبت است پس چرا تعاریف ارائه شده در منابع کتابداری تا این اندازه به تعاریف داده شده در متون رایانه شباهت دارد؟آیا به کارگیری معادلاطلاعرسانیبه جای SI در متون فارسی کتابداری، ناشی از نگرش فن سالارانه کتابداران ایرانی به حرفه خود نیست؟ کتابداری که حرفه خود را عاری از هر گونه مبانی نظری و علمی میداند، آن را صرفا یک فن میپندارد و احتمالا به این دلیل است که تنها عملاطلاعرسانیرا از کل علم اطلاعات، برازنده حرفه خود میشمارد.
به این ترتیب، به نظر میرسد افزون واژه اطلاعرسانیبه واژهکتابداری، حاصل توافقی جمعی اما ناگفته و نانوشته است که کتابداران ایرانی برای گریز از نارسایی واژه کتابداری، به آن رسیدهاند، اما معلوم نیست چرا توجه نشده که با این کار، هستهایترین کار کتابداری، یعنیاطلاعرسانیرا از دل آن بیرون آورده و در کنار آن قرار دادهاند در حالی که واژه اطلاعرسانیدر واژگان متداول زبان فارسی امروز، به معنای هر نوع اطلاعرسانی نیز به کار میرود، کاربردی که در بیشتر موارد، هیچ ارتباطی به کتابخانه و کتابداری ندارد."