تأثیر اندیشه مهدویت در شکل گیری دولت فاطمیان مقاله

عبیدالله مهدی، مؤسس دولت فاطمیان، در آغاز تبلیغات خود از دو مقوله بیشترین بهره را گرفت. او خود را به اهل‌بیت پیامبر( نسبت می‌داد و از سویی خود را مهدی موعود می‌نامید. بنابراین، آغاز کار عبیدالله مهدی با این دو ادعا آغاز شد و عاقبت به شکل‌گیری دولت فاطمیان انجامید. مردم مغرب‌زمین با زمینه‌سازی ابوعبدالله شیعی برای ظهور مهدی (عبیدالله) آماده ظهور مهدی موعود بودند. از این رو، ادعای مهدویت عبیدالله را پذیرفتند و با او همراه شدند و دولت فاطمیان را تشکیل دادند. بنابراین، تأثیر اندیشۀ مهدویت در شکل‌گیری دولت فاطمیان روشن است.در این نوشتار، به بررسی جوانب گوناگون تأثیر اندیشۀ مهدویت در شکل‌گیری دولت فاطمیان پرداخته می‌شود.

Obaidollah Mahdi، the founder of Fatemi government used two categories in the beginning of his propaganda. He related himself to the household of the prophet Mohammad on the one hand and named himself as the promised Mahdi on the other hand. Therefore، the beginning of the activities of Obaidollah was marked with these two claims and ultimately led to the shaping of Fatemi government. The people of the Western [territories] were set ready by Aboabdallah Shii’ for Appearance of false Mahdi Obaidollah، so they accepted the claim of Obaidollah to be Mahdi and accompanied him and shaped Fatemi government. So، the effect of Mahdism in shaping the Fatemi government is clear. In these writing، different aspects of the influence of Mahdism thought on shaping the government of Fatemi government is surveyed.

"241 این وضعیت در دورة حکومت بنی‌امیه نیز ادامه داشت و در دورة عباسیان هم که با شعار «الرضا من آل محمد» روی کار آمدند و انتظارات مردم این منطقه را برای برقراری حکومت عادل بالا بردند، وضع به همین گونه بود؛ به مردم ظلم و ستم می‌شد و همراه آن، ناآرامی، تحقیر و گرسنگی و مشکلات دیگر نیز برقرار بود، به طوری که زمینة ایجاد قیام و دولت‌های جدید را در این مناطق به وجود آوردند که از جملة آنها دولت فاطمیان بود. آنان با زمینه‌سازی مناسب و با استفاده از اندیشة مهدویت که مردم این سرزمین با توجه به احادیث نبوی و ائمة معصوم(، منتظر ظهور مهدی موعود برای برقراری حکومت عادل و ریشه‌کنی ظلم و ستم برای نجات از مشکلات بودند، عوامل استحکام و تداوم حکومت و پیروزی در قیام خود را ایجاد کردند. نتیجه با بررسی‌ تأثیر اندیشه مهدویت در شکل‌گیری قیام و حکومت فاطمیان، چنین استنباط می‌شود که اندیشة مهدویت در شکل‌گیری حکومت فاطمیان نقش اساسی و عمده‌ای داشته است؛ چرا که ابوعبدالله از ابتدای دعوت خود و آشنایی با مردم کتامه و بربر، آنها را به مهدویت عبیدالله دعوت کرده و اساسا هدف خود را با صراحت برای آماده‌سازی و زمینه‌سازی ظهور حضرت مهدی ذکر نموده است. از طرفی دیگر، فاطمیان با استفاده از جهالت بربرها و بیان احادیث دیگر درباره ظهور در تضاد بودند، مانند ظهور مهدی بعد از سی‌صد سال از هجرت پیامبر و ظهور او از مغرب توانستند از زمینة موجود دربارة مهدویت به نفع حکومت خود بهره گیرند، به طوری که ادعای مهدویت عبیدالله با کم‌ترین واکنش منفی مردم پذیرفته شد و مردم او را به عنوان مهدی موعود قبول کردند."

بربر ، مهدویت ، فاطمیان ، عبیدالله مهدی ، ابوعبدالله شیعی ، مغرب‌زمین ، افریقا

Mahdi ، Africa ، Mahdism ، Fatemi ، Aboabdallah Shii’ ، the Western [territories] ، Berber

مهدویت ، فاطمیان ، مغرب ، خلافت ، اندیشۀ مهدویت در شکل‌گیری دولت ، افریقا ، قیام ، شکل‌گیری دولت فاطمیان ، ظهور مهدی موعود ، اسماعیلیان