چکیده:
یکی از مسئولیت های خاص، مسئولیت مالک ساختمان است. گاه شهروندان از فرو ریزی ساختمان ها آسیب های جبران ناپذیر دیده اند و این امر سبب شده که در هر رژیم حقوقی مالک یا محافظ ساختمان مسئول جبران ضرر باشد. در حقوق روم مالک ساختمان مسئول بود و این مسئولیت وارد ماده 1386 قانون مدنی فرانسه و سپس وارد اکثر رژیم های حقوقی از جمله ماده 333 ق.م ایران شد. حقوقدانان و رویه قضایی فرانسه این مسئولیت را مورد تحلیل قرار داده اند که جای آن در حقوق ایران خالی است. وانگهی با تصویب قانون تملک آپارتمان ها و با توجه به این که امروزه در بنای یک ساختمان اشخاص زیادی دخیل هستند این مسولیت متحول شده که تعییین مسئول و جبران خسارات ناشی از فرریزی ساختمان نگرشی دوباره به این مسئولیت را ضروری می سازد. در این مقاله با مطالعه تطبیقی ابعاد این مسئولیت روشن می شود.
One of the special liability is the liability of proprietor of building.Sometime the citizen sustain a loss from the destruction of a building and for this reason in evry legal systems the proprietor or the guard of building is responsible. In the law of Rom the proprietor was responsible and this liability has been entered into the article 1386 of French civil code and article 333 of iranian civil code.In French law the doctrine and jurisprudence have analyzed this liability but there is no analysis in Iran . With the law of appartements and with attention that the many persons have hand in the construction of a building consideration as to liability is necessary.
خلاصه ماشینی:
livic edoc ud 4371 te 3371 selcitra sel rap o} &%01972GOHG019G% مسئول خسارت ناشی از اشیاء تحت حفاظت خود نیز هست»چنین مقررهای در حقوق ایران وجود ندارد هرچند که قانونگذار بطور پراکنده در مواردی به مسئولیت دارندگان اشیاء اشاره کرده است.
م فرانسه مقرر میدارد«صاحب دیوار یا عمارت با کار خانه مسئول خساراتی است که از خراب شدن آن وارد میشود مشروط به این که خرابی در نتیجه عیبی حاصل گردد که مالک بر آن مطلع بوده یا از عدم مواظبت او تولید شده باشد»علیرغم ظاهر ماده که کاربرد ماده را آسان جلوه میدهد با وجود این تعیین مالک و بیان مفاهیم ساختمان و خرابی اقتضاء دارد که به مطالعه تطبیقی این مسئولیت پرداخته شود.
طبق این ماده مسئولیت مالک مشروط به این است که خرابی در نتیجه عیبی حاصل شود که مالک بر آن مطلع بوده یا از عدم مواظبت وی تولید شده باشد و این امر چیزی جز اثبات تقصیر مالک نیست(کاتوزیان 1374 ج 463/1).
در حقوق فرانسه ماده 1386 مسئولیت مالک را منوط به این دانسته که خرابی ناشی از نقص در نگهداری یا عیب ساختمان باشد و در بدو امر به ذهن میرسد که مبنای این مسوولیت تقصیر میباشد.
در حقوق ایران نیز به نظر میرسد زیاندیده حق مراجعه مستقیم به سازنده یا فروشنده را خواهد داشت بنابراین اگر ساختمان به صورت معیوب فروخته شده باشد زیاندیده حق دارد به مالک برمبنای ماده 333 ق م رجوع کند یا براساس ماده 1 قانون مسوولیت مدنی با اثبات تقصیر بایع به وی مراجعه نماید.