چکیده:
با ظهور شرکت های فراملی و جایگاه آنها در اقتصاد سیاسی بین الملل تحول مفهومی عظیم در دیپلماسی و تعامل میان بازیگران رخ داده و اینک با ورود این شرکت ها به عرصه روابط بین الملل، غیر از دیپلماسی دولت ـ دولت دو جنبه دیگر به دیپلماسی افزوده شده و آن دیپلماسی شرکت ـ دولت و شرکت ـ شرکت است. همچنین این مساله اثبات می شود که شرکت های فراملی با ورود به عرصه بین المللی لزوما موجبات توسعه در کشورهای جهان، بالاخص کشورهای درحال توسعه را فراهم نمی آورند، بلکه تعامل آنها با دولت توسعه گرا که مخصوص کشورهای درحال توسعه است، این نوع دولت و نحوه تعامل آن با شرکت های فراملی می تواند توسعه در این کشورها را موجب می شود.
In this article، by investigating the nature of post national companies and their status in international political economy it is attempted، to show that great evolution has been occurred in diplomacy and persons having role in it and by entering these companies into field of international relations two additional aspects have been added to diplomacy other than diplomacy of governments: company government & company- company diplomacy. Also we intend to prove that by entring of post national companies، it will not result to development in countries of world specially developing countries. rather by investigating a kind of government which is called developing based government that is particular to developing countries. we will show that characteristics of this government and kind of its exchange with post national companies will result in bringing development in such countries.
خلاصه ماشینی:
بخش مقالات اقتصاد سیاسی شرکتهای چند ملیتی و دولت توسعهگرا سید داود آقایی* استاد گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران علیرضا اکبریان دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقهای دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران (تاریخ دریافت:88/4/2-تاریخ تصویب:88/11/28) چکیده: با ظهور شرکتهای فراملی و جایگاه آنها در اقتصاد سیاسی بین الملل تحول مفهومی عظیم در دیپلماسی و تعامل میان بازیگران رخ داده و اینک با ورود این شرکتها به عرصه روابط بین الملل، غیر از دیپلماسی دولت-دولت دو جنبه دیگر به دیپلماسی افزوده شده و آن دیپلماسی شرکت- دولت و شرکت-شرکت است.
تاثیر شرکتهای فراملی بر کشورهای در حال توسعه و بهطور خاص دولت توسعهگرا در عصر جهانی شدن،شرکتهای فراملی بعنوان بازیگران نظام بین الملل و اقتصاد جهانی از قدرت بسیار جهت تأثیرگذاری برخوردار شدهاند؛بطوریکه تا اوایل دهه 1990 حدود 37 هزار شرکت فراملی وجود داشت که بیش از 200 هزار شرکت وابسته خارجی در کشورهای مختلف جهان کنترل داشته و معادل 4/8 تریلیون دلار کالا به فروش میرساندند.
همچنین عامل اصلی تحول و رشد سریع کشورهای تازه صنعتی شده شرق آسیا دولت توسعهای است نه جهانی شدن سرمایه و اقتصاد،آنها بویژه تاکید میکنند که دولتهای کشورهای در حال توسعه به هیچ عنوان قربانیان دست و پا بسته روند جهانی شدن اقتصاد بازار و شرکتهای چند ملیتی نیستند dna sbbatS 0002,llihrednU(.
نتیجه در این مقاله توانستیم ماهیت شرکتهای فراملی(چند ملیتی)،جایگاه آنها در اقتصاد سیاسی بین الملل،نقش و تأثیرگذاری آنها در فرایند جهانی شدن و تحول در مفهوم دیپلماسی و چگونگی ورود شرکتهای فراملی به کشورهای در حال توسعه،ویژگیهای دولت توسعهگرا، مفهوم توسعه و شاخصهای آن و نحوه تاثیرگذاری این شرکتها بر دولتها را در رسیدن به توسعه بررسی کنیم.