چکیده:
پژوهش حاضر با هدف مقایسة میانگینهای خطرپذیری در برابر سیگار، مواد مخدر و الکل بین افراد عضو و غیرعضو در تیم ورزشی و بررسی نقش برخی متغیرهای مرتبط با ورزش بر خطرپذیری انجام گرفت. 406 دانشآموز شامل 271 پسر و 135 دختر مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی (1) را تکمیل کردند. علاوه بر این، پرسشنامهای که در آن نوع ورزش، مدت زمان عضویت در تیم ورزشی، سطح رقابتی مسابقات، شرکت در اردوی ورزشی، میزان فعالیت ورزشی گنجانده شده بود، مورد سؤال قرار گرفت. نتایج نشان داد که عضویت در تیم ورزشی بر گرایش به الکل تأثیر معنیداری دارد. اگرچه میانگین گرایش به مواد مخدر در اعضای تیمهای ورزشی بیشتر از غیر عضو است. اما این تفاوت از نظر آماری معنیدار نبود. تفاوت میانگینهای خطرپذیری الکل و مواد مخدر بین سطوح استانی و بالاتر و مدارس معنیدار بود. نوجوانانی که دو تا سه سال سابقة ورزش تیمی داشتند. نسبت به کسانی که سابقة کمتر یا بیشتری داشتند، بیشتر در معرض خطر مصرف مواد مخدر و الکل بودند. میانگین خطرپذیری مواد مخدر و الکل در بین کسانی که سه جلسه و بیشتر در هفته به ورزش تیمی میپرداختند. از کسانی که کمتر ورزش میکردند بالاتر بود. تفاوت میانگینهای خطرپذیری سوءمصرف در بین اعضای ورزشهای انفرادی نسبت به ورزشهای گروهی معنیدار بود. ورزشکارانی که سابقة حضور در اردوهای ورزشی را داشتند در خطرپذیری مواد مخدر و الکل بهطور معنیداری میانگین بالاتری نسبت به دیگران بهدست آوردند. در تبیین سطوح بالاتر میزان خطرپذیری در میان اعضای تیم ورزشی میتوان به عواملی چون دوگانگی و دشواری قرار گرفتن در دو نقش دانشآموز و ورزشکار، شرایط اردویی، نبود کنترل کافی بر رفتار اعضای تیم به جز در زمان بازی، هنجارهای گروهی همسالان، فشار هنجاری برای تطبیق با انواع انتظارهای گروه / تیم، علمی و حرفهای نبودن تشکلهای ورزش دانشآموزی در ایران و تأثیر همزمان ویژگیهای شخصیتی چون نوجویی و هیجانطلبی بر تمایل به ورزش و رفتارهای پرخطر اشاره کرد.
خلاصه ماشینی:
"در تبیین سطوح بالاتر میزان خطرپذیری در میان اعضای تیمورزشی میتوان به عواملی چون دوگانگی و دشواری قرار گرفتن در دو نقش دانشآموز و ورزشکار،شرایط اردویی،نبود کنترلکافی بر رفتار اعضای تیم به جز در زمان بازی،هنجارهای گروهی همسالان،فشار هنجاری برای تطبیق با انواع انتظارهای گروه/تیم،علمی و حرفهای نبودن تشکلهای ورزش دانشآموزی در ایران و تأثیر همزمان ویژگیهای شخصیتی چون نوجویی وهیجانطلبی بر تمایل به ورزش و رفتارهای پرخطر اشاره کرد.
عدم همخوانی یافتههای این پژوهش با برخی از نتایج تحقیقات خارجی را-که در آنها بیشتر به نقشپیشگیرانه ورزش در سوء مصرف تأکید شده-میتوان به گونهای به عامل غیر حرفهای بودن تشکلهای تیمیدانشآموزان در ایران نیز نسبت داد که در آن تیم به مفهوم کلاسیک و یا تجهیزات،تمهیدات و صلاحیتهایعلمی لازم شکل نمیگیرد و احتمالا گزینش ورزشی دانشآموزان بر پایۀ معیارهای دقیق و معتبر انجامنمیشود،ازاینرو حضور دانشآموزان با ریسکپذیری و جسارت عمل بالاتر در تیمهای ورزشی مدارس بیشترشده،جرأت خطرپذیری را در دو گروه دانشآموزان افزایش داده و عملا تیمها را به فضایی مناسب برایانگیزهها واهداف غیر ورزشی تبدیل ساخته است.
12 ni setelhta gnuoy dna stneduts lloohcs hgih gnoma noitpmusnoc lohoclA".
132-126PP;18,seidutS htlaeH fo lanruoJ naciremA,"stneduts egelloc nosirapmoc a:setelhta egelloc gnoma esu ecnatsbuS".
"setelhtanon dna setelhta egelloc dna loohcs hgih neewteb esu lohocla fo snrettap ,365-358:PP;35,lanruoJ tnedutS egelloC E} {E "?detaler yeht era woH:gnikat ksir dna ecncselodA".
22 eht fo stluser:setelhtanon dna setelhta loohcs hgih gnoma esu occaboT".
"stnecseloda gnoma esu-ecnatsbus dna noitapicitrap .
"setelhta tneduts etile gnoma esu sibannac esusim lohocla fo noitneverp eht dna smron laicoS".
35 ,citelhtanon,gnisicrexe,yratnedes gnoma esu lohocla dna occabot fo snrettaP" .
"stnecseloda gnoma esu lohocla dna gnikoms .
200-195:PP;45,htlaeH egelloC naciremA fo lanruoJ esu ecnatsbus tnecseloda dna reeP"."