چکیده:
قرآن و سنت، دو منبع جوشان و ماندگارترین می باشند. در روزگار تحمیل آراء بر مجموعه ی ادیان الهی و در نتیجه رخداد نوعی از بدعت و تحریف، بهترین منبع برای دست یابی به حقیقت دین، و درک گستره و ابعاد آن، همین دو منبع لایزال می باشند. دینداری و دین در نگاه قرآن و سنت، چیزی جز نسخه ای گویا و بازنمودی از وجود انسان نمی باشد.
دینداری در نگاه آیات و روایات، تجلی تمامت دین، در جسم و روح انسان است. دین، چراغی فروزنده فراروی انسان است. بنابر این در ابعاد و گستره هم، ناظر به تمامت وجود انسان است. یعنی هر نیاز و گرایش و کششی که در وجود آدمی قرار دارد، دین، به سمت همان ها در تکاپو است و در همان ها مداخله می کند، و لذا حوزه مداخلاتی دین، همه ی ابعاد وجودی آدمی است، که می توان از این ابعاد، یاد نمود. گستره ی نظری و اعتقادی، بشر به حکم برخورداری از فطرت و عقل، نیازمند به مجموعه ای به هم وابسته و سیستم فکری است که دین، در این حوزه ی (نظری و اعتقادی) مداخله نموده و مبدا و معاد و مسائل مربوط به آن دو را به خوبی تبیین نموده، بنابر این، دین، از یک جهان بینی جامع و سیستمی و همه سو نگر برخوردار است. از طرف دیگر، انسان به طور فطری به مفاهیم عالی اخلاقی گرایش دارد، که بخشی از مداخلات دین، که بسیار فعال است، همین بخش است. همچنین انسان، نیاز به امور مادی و اقتصادی دارد، لذا بخش مهمی از تعالیم اسلامی، قلمرو اقتصادی آن است. سلامت اجتماعی بستگی دارد به تنظیم مناسبات حقوقـی، که در این بخش هم دین، به صورت جدی مداخله نموده حکومت، قدرت و اداره ی بهینه ی اجتماع، نیاز جامعه به قلمروهای اقتصادی را بیان می نماید، که دین در این قلمرو و گستره نیز به صورت جدی طرح و برنامه ارائه کرده است.
فرهنگ، عامل تحول اجتماعی و ریشه ی همه ی اقدامات انسان است و این قلمروی دیگری در حوزه ی دینداری است، همچنین گرایش های اجتماعی در اسلام، اصلی بنیادی محسوب می گردد.
خلاصه ماشینی:
"این آیه دربردارندهی چند نکتهی بلند و ارجمند است: 1)بادیهنشینان به رسم عقیدهی سطحی خودشان،اقرار زبانی را ایمانتلقی میکردند،که قرآن مجید این پندار را لغزشی آشکار دانسته و بر آن خطبطلان کشیده است؛ 2)اقرار زبانی را اسلام تلقی فرموده است و به آنها هشدار داده که شماهنوز وارد به حوزهی ایمان نگشتهاید؛ 3)اطاعت خدا و رسولش به طور کامل،نشانهای ایمان است؛ 4)در صورت عمل به شرایط ایمان،خداوند چیزی از اعمال صادقانهیشما را نادیده نخواهد گرفت؛ 5)در صورتی که در عمل به مصادیق ایمان،از روی خطا لغزشی سر زدهباشد،خداوند با بخشش و رحمت بینهایتاش،با شما رفتار خواهد فرمود.
فرمود:شهادت به اینکه خدایی جز خدای عالم نیستو این که محمد صلی الله علیه و آله فرستادهی خداوند است و اقرار و اعتراف به آنچه که او ازجانب خدا آورده است و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات و روزهی ماه مبارکرمضان و انجام حج الهی و دوستی و ولایت ما خانواده و دوست داشتن دوستانما و مخالفت و دشمنی با دشمنان ما و همراهی با اهل صدق و راستی(کافی،1365،ج 2،18).
در این حدیث نورانی،جستارهای قابل تأملی وجود دارد که به برخی ازفقرات آن اشاره مینماییم: 1)دینداری مطلوب،دارای ارکان و پایههایی است که بدون آنها،دینداریفاقد معناست؛ 2)از مجموعه و مضمون حدیث شریف،برمیآید که دینداری،صرف ابرازشهادتین نیست،بلکه عمل بر طبق آن چیزهایی است که به آنها گواهی داده شده است؛ 3)ولایت(ارتباط تنگاتنگ و مستحکم جبههی اسلامی با خدا)،رکنبنیادینی در جامعه اسلامی است که افراد امت با ولی برقرار مینمایند؛ 4)هر کس در راستای امامت و ولایت قرار نگیرد و معرفت نیابد،به مرگجاهلیت از دنیا رفته است؛ 5)رهبران و امامان علیهم السلام،منصوب از جانب خدا هستند؛ 6)همهی احکام شریعت با مهر تأیید خوردن از جانب امامان پاک ومعصوم از خطا مورد تأیید و پذیرش قرار میگیرند."