چکیده:
خاصیت ترکیبپذیری کلمات از جمله موضوعاتی است که در علم نحو روسی به هنگام
بررسی نحوه ترکیب کلمات با یکدیگر مورد مطالعه و بررسی قرار میگیرد.ویژگی
ترکیبپذیری کلمات را میتوان در دو سطح متفاوتی زبانی، یعنی در دوس طح معنا و
دستور مشاهده نمود.زبانشانسان روس خاصیت ترکیبپذیری کلمات را در درون«گروه
واژههای وابستگی»مورد مطالعه و بررسی قرار داده و بر این اساس، در درون تمامی گروه
واژههای وابستگی، کلمهای را به عنوان«کلمه اصلی»و کلمه دیگر را تحت عنوان«گسترش
دهنده» مشخص مینمایند.در گروه واژههای وابستگی، میان کلمات اصلی و گسترش دهندهها
نوعی رابطه معنایی وجود دارد که«نسبت نحوی»نامیده میشود.زبانشناسان روس نسبت نحوی
موجود میان کلمات در گروه واژهها را به عنوان معنای کل گروه واژه در نظر میگیرند
و بر این اساس، گروه واژهها را به چند نوع تقسیمبندی میکنند.مقاله حاضر ماهیت و
نحوه عملکرد خاصیت ترکیبپذیری کلمات در ساختار گروهواژههای روسی را مورد بررسی
قرار میدهد.
خلاصه ماشینی:
"مثلا، کلماتی که از لحاظ قسم، «اسم»به شمار میآیند، میتوانند با توجه به خصوصیات دستوری خود، صفات یا اسامی را در ترکیب با خود به کار برند: قیدها میتوانند در ترکیب با افعال، صفات و قیدها را مورد استفاده قرار دهند، در حالی که معمولا ترکیب آنها اسم مشاهده نمیشود: «رابطه نحوی» 1 میان کلمات د رساختار گروهواژه: بسیاری از زبانشناسان به پیروی از زبانشناس بزرگ قرن بیستم روس وینوگرادوف معتقدند که گروهواژه، واحدی نحوی است که کلمات آن به کمک«رابطه نحوی وابستگی» 2 با یکدیگر ترکیب شده باشند.
رابطه وابستگی از دیدگاه زبانشناسان روس، رابطه نحوی میان کلمات است که به موجب ان حد اقل دو کمله-یک کلمه به عنوانکلمه اصلی(یا هسته)و کلمه دیگر به عنوان وابسته-با یکدیگر ترکیب میشوندمانندترکیب کلمات ?o?o?oM (جوان)و ?IbH?e?y (دانشمند)در گروهواژه ?IbH???y bTa?ePTcB (دانشمند را ملاقات کردن).
صرف نظر از اختلاف موجود میان آراء دانشمندان روسی در باره تعیین نوع رابطه نجوی در ساختار گروهواژهها، آنچه که در ارتباط با خاصیت ترکیبپذیری کلمات مهم به نظر میرسد، این است که تقریبا تمامی زبانشناسان و دستور نویسان روس معتقدند، که در ساختار گروهواژههای متشکل از حد اقل دو کلمه، به موجب خاصیت ترکیبپذیری کلمات، یک کلمه را باید به عنوان«کلمه اصلی» 4 تعیین کرد و کلمه دیگر را به عنوان«گسترشدهنده» 5 به شمار آورد، که به کمک رابطه وابستگی در ترکیب با کلمه اصلی به کار میرود.
یکی از مهمترین مؤلفههای دستوری که به هنگام بررسی ساختار گروهواژههای وابستگی مورد توجه خاص زبانشناسان روسی قرار میگیرد، نوع«قسم کلمه»کلماتی است که در ساختار این گروهواژهها به موجب خاصیت ترکیبپذیری با یکدیگر ترکیب میشوند."