خلاصه ماشینی:
"از همان روزهای نخست،نیروهای شوروی به حذف و ترور مخالفان خود پرداختند و شمار *گذشته از اسناد تازه به دست آمده از بایگانیهای اتحاد جماهیر شوروی،اسنادی که در این سالها از سوی مرکز بین المللی وودرو ویلسون در اختیار پژوهشگران قرار گرفته و کاوه بیات آنها را به فارسی برگردانده است، وابستگی فرقه دموکرات آذربایجان به مسکو و چند و چون برنامه روسها برای آذربایجان را روشن ساخته است.
بحران نفت شمال: زمینه شکلگیری بحران آذربایجان ناتالیا یگوروا برپایه منابع آرشیوی تازه به دست آمده،به این برداشت رسیده است که در بررسی *پس از پایان گرفتن جنگ جهانی دوم، استالین که میخواست پیش از سر رسیدن مهلت فراخوانی نیروهای شوروی از خاک ایران،جای پای استواری در شمال ایران به دست آورد و به آنچه روسها از سالها پیش در سر داشتند برسد،بر آن بود که از راه گرفتن امتیاز نفت شمال یا برپا کردن حکومتی دست نشانده در آذربایجان-یا هردو-اقدام کند.
برای اینکه کوچکترین مانعی در برابر فرقه ایجاد نشود و کارها به خوبی پیش رود،باقراوف به گروه اعزامی خود در تبریز دستور داد که تمامی دشمنان میبایست از میان بروند:«برای انهدام گروههای مرتجع از تمام وسایل استفاده شود و حتی در صورت لزوم برای تصفیۀ آنها از واحدهای پارتیزان محلی بهرهبرداری *بر پایۀ فرمان محرمانۀ دفتر سیاسی حزب کمونیست شوروی،باقراوف مأمویت یافت با همکاری یعقوب اوف زمینه را برای ایجاد یک ناحیۀ خودمختار آذربایجانی فراهم کند؛ میبایست حزبی جداییخواه به نام«حزب دموکراتیک آذربایجان»برپا شود؛کمیتۀ ایالتی حزب توده در آذربایجان منحل شود و اعضای آن به حزب دموکرات بپیوندند؛در میان همۀ لایههای جامعه تبلیغ و عضوگیری شود؛ مسئولان این فعالیتها،کارها را با سرکنسولگری شوروی در تبریز هماهنگ کنند."