چکیده:
مقاله حاضر با اشاره ای به شعر، به مثابه ابزاری برای کشف واقعیات روانی زندگی آدمیان، آغاز می شود و با پیشینه پژوهش به زندگی نامه و اظهارات نویسندگان و شعرای ایران درباره پروین و گام های مقدماتی مربوط به طرح مسئله کار در سروده های پروین اعتصامی می پردازد. آن گاه مقاله با عناوینی نظیر وفور واژگانی کار و ترکیبات آن در اشعار پروین، جدایی گفتار از کردار و کار، هستی در کار، تشویق به تلاش و صبوری در کار، نکوهش تنبلی و تن پروری، «رفوگری وقت» (فرصت اندوزی و مدیریت زمان)، انواع کار، کار بی رویه، کارکردهای کار، کارآموزی و آموزش کار، لزوم همکاری کار گروهی و کار تخصصی، و همکاری به شیوه دگریاری ادامه می یابد و سرانجام به نقش مور، نماد کوشندگی در شعر پروین، و به آسیب شناسی فرهنگ کار و دلایل شگفتی خود از کار به هنگام وی در زمانه نابه هنگام می پردازد و پژوهشگران ایرانی را به کاوش در سرچشمه های اندیشه پروین تشویق می کند.
خلاصه ماشینی:
"مسئلهای که متأسفانه در هشت دهۀ گذشته تحصیل کردگان و روشنفکران ایرانی و حتی اقتصاد دانان و جامعه شناسان و انسان شناسان و اهالی توسعۀ انگشت شماری بدان توجه کردهاند،و به زبان ضرب المثلهای ایرانی،به نظر میرسد در زمانهای که شتر[کار و تلاش]ما با بار میرفته،در اغلب موارد ما آویزان به پای پشه کوره [اوقات فراغت]بودهایم{CP13CP}و با بیبصیرتی و تقلید کورکورانه و«پرسه زنی در علوم اجتماعی»{CP14CP} رویۀ مسلط فرهنگ و تمدن غرب و از ان جمله تقلید نیم قرنی از اوقات فراغت و دویدن با سر در پی فروع و فرعیات بسیار،ما را از اصول و رموز توسعه به دور نگاه داشته است و طبیعتا خواست کشورهای توسعه یافتۀ موج اول{CP15CP}هم جز این چیزی نبوده است.
اما حیرت مؤلف از کار کارستان پروین از حدود چند سال قبل آغاز شد که دریافت، تحت چه شرایط سخت جهانی و کشوری در زمینۀ کار،پروین در دوران جوانی و آن هم 77 سال پیش که دست کم نیم بیشتر شعرای ایرانی دستی به زلف فر زده و ادکلنزده و دستی به جام باده مشق فرنگستانی میکردند و برای لحظۀ دیدار بیتابی میکردند و نگران خراش تیغ و وزش باد بودند و احتمالا به این شاعره شکست خورده بهعنوان«بز گر از گله به در»ی نگاه میکردند که ملک الشعرای بهار ناچار بوده است در مقدمۀ کوتاه خود به کتاب پروین اشاره کند: شاید خوانندۀ شوریده سری از ما بپرسد:پس این دیوان دربارۀ عشق که تنها چشنی شعر است چه میگوید؟(اعتصامی،1314:ز)."