چکیده:
اجتهاد پویا در دو مسیر بازاندیشی روش های موجود و طرح روش های نو به پیش می رود، اما تجربه نشان داده است که سیستم پویا آسیب پذیر است. ازاین رو، آسیب های فرارو در دو مسیر پیش رونده اجتهاد بررسی می شود. در باز اندیشی، به آسیب هایی از قبیل «ایستایی»، «تورم اصول» و «تخصصی نبودن و ناکارامدی» توجه شده است و در طرح روش های نو، به آسیب هایی از قبیل «فقدان نظریه پردازی»، «التقاط»، «بی مهری به تجربیات ارزشمند دیگران» و «عصری گری» پرداخته شده است. در پایان مقاله، نتایج مباحث پیش گفته، مطرح شده است.
خلاصه ماشینی:
"بنابراین روح پیامهای امام این است که فقیه تا از مسائل روز دنیا آگاه نباشدو مشکلات جامعه را از نزدیک لمس و حس نکند،به نارسایی اجتهاد مصطلح،رایج و موجود در حوزه اعتراف نخواهد کرد و تا به نارسایی و ناتوانی فقهموجود در زمینۀ پاسخگویی آگاهی نداشته باشد،هیچگاه به تجدیدنظر و رفعنارساییها نخواهد اندیشید و در نتیجه،تحول و پیشرفتی در فقه و اجتهادبه دست نخواهد آمد.
به مقتضای لزوم حراست از حریم مقدس دین،حفظ معارفو علوم شرع مبین،ضرورت کوشش برای پیشبرد هدفهای مکتب،عرضۀمسائل و احکام اسلامی بر جوامع،و خدمت به گسترش معارف و احکام قرآنعزیز،بر علمای بزرگ لازم است که از اندیشههای جدید صاحبنظران اسلامیدر حوزه و خارج آن آگاهی داشته باشند و سره را از ناسره تشخیص دهند،تااگر سخن موافق و مطابق با موازین اسلامی و ملاکهای علمی،از اندیشمندیدیده و شنیده شد،به تأیید و تقویت آن بپردازند و با حمایت و تقویت صاحبانافکار جدید،دانش،معارف و احکام الهی را گامی به پیش برند،ابهامی بزدایند وحقیقت و واقعیتی کشف کنند؛و اگر دیدگاههای انحرافی،مخالف با موازین وملاکهای علمی و اسلامی بود،هشدار دهند و دلسوزانه اصلاح کنند.
این حرفها،درست در جهت تأویل قرآن است؛زیرا همانگونه که ذکر شد،این سخنان اصل تساوی حقوق زن و مرد را که در اعلامیۀ جهانی حقوقبشرآمده،اصل مسلم دانسته،در مدار آن از فقها و علما خواسته میشود تا برایتأویل آیات و روایاتی که به تفاوت حقوق زن و مرد تصریح میکند چارهای بیندیشند!مدعای یاد شده به اندازهای روشن است که هفتهنامۀ شهروند نیز پساز نقل این فتاوا و نظریات دربارۀ زنان مینویسد: هر یک از این فتاوا با حقوق بشر پیوند برقرار میکند؛حقوقبشری که تبعیض روا نمیدارد و کرامت انسان را به صرفانسان بودن محترم میشمارد."