چکیده:
برنامه آزاد سازی تجاری به عنوان فرایندی در جهانی شدن، زمینه ساز رقابت پذیری بین المللی و مشارکت کشور ها در فعالیتهای اقتصادی است. البته در جریان این برنامه فعالیتهایی که ازتوان رقابتی بالایی برخوردار نباشند امکان ادامه کار را از دست می دهند. از سوی دیگر، تحقیقات نشان می دهند که تداوم در آزاد سازی تجاری به بسط وظهور فرصت های شغلی جدید منجر میشود. آن چه این مقاله در پی آن است چگونگی ایجاد رابطه ای تعاملی بین آزاد سازی تجاری واشتغال به ویژه در اقتصاد ایران است به گونه ای که گرایش کشور به سمت آزاد سازی کامل تجاری ممکن است متضمن آثاری هم در کوتاه مدت و هم دربلند مدت باشد. در عمل، این فرضیه قابل اثبات است که پیوستن به فرایند جهانی شدن به عنوان مرحله تکامل یافته آزاد سازی می تواند تاثیرات معنی داری را بر سطح اشتغال کشور داشته باشد. داده های آماری مورد استفاده در این مقاله مربوط به دوره 1382-1338 است. بدین لحاظ، نقش آزاد سازی تجاری بر سطح اشتغال کشور درقالب بردارهای سری های زمانی تدوین و بررسی می گردد. سپس آثار بلند مدت و کوتاه مدت ازطریق روش های سری های زمانی به ویژه مدل اتورگرسیو تاخیردار توزیعی و مکانیسم تصحیح خطا تعیین می گردند. نتایج بدست آمده نشان می دهند که آزاد سازی تجاری از طریق اعمال سیاست های حذف و یا کاهش تعرفه ها و افزایش واردات در کوتاه مدت اثرمعنی داری بر روی اشتغال ایجاد می کند. علاوه بر این، متغیر جهانی شدن در بلند مدت روی اشتغال اثرگذار است. می توان نتیجه گرفت اشتغال زایی درنظام اقتصادی ایران منوط به هماهنگی سیاست آزاد سازی تجاری با تاثیرات جهانی شدن دربلند مدت خواهد بود. همچنین نتایج نشان می دهند که آزاد سازی واردات کالاهای مصرفی و بخشی از کالاهای واسطه ای بر اشتغال اثرمثبت در کوتاه مدت دارد، در حالی که آزاد سازی واردات کالاهای سرمایه ای منجر به افزایش ظرفیت های تولیدی کشور می شود، به طوری که دربلند مدت اثرات معنی دار و عمیق تری براشتغال ایجاد می نماید.
خلاصه ماشینی:
"در عمل، به نظر رونگا (1995) 5 افزایش واردات در راستای آزاد سازی فضای Blassa (1978) Tomiura (2001) Stalling and peres (2000) Khezy (2003) -Revenga (1995) اقتصادی درفرآیند جهانی شدن، به تغییر شکل صنایع و به کارگیری بیشتر نیروی کار ماهر منتهی می شود، به طوری که اشتغال و دستمزد با تغییر در تولیدات تجاری ارتباط دارد.
به منظور دستیابی به رابطه کوتاه مدت و پویا واینکه حرکت در جهت تعادل بلند مدت بستگی به حساسیت اشتغال به ابزار سیاستی کوتاه مدت و سرعت حرکت دارد ، مدل اشتغال درحــالات مختلف به کارگیری متغیر واردات (کل، مصرفی، واسطه ای و سرمایه ای) و متغیر آزاد سازی از بعد واردات (OPENt) به روش مدل تصحیح خطا(ECM) برآورد می گردد، به طوری که نتایج کسب شده در جدول (8) نشان داده می شود .
6 – نتیجه گیری و توصیه های سیاستی همان طور که نتایج مدل رگرسیونی رابطه ی بین آزاد سازی تجاری و اشتغال در ایران در دوره 82-1338 نشان دادند، توجه به سیاست آزاد سازی تجاری در اشکال مختلف می تواند آثار مثبتی را چه در کوتاه مدت و چه در بلند مدت بر سطح اشتغال کشور داشته باشد.
آزاد سازی واردات کالاهای سرمایه ای به دلیل ایجاد ظرفیت های تولیدی و اقتصادی در کشور و در نتیجه رشد اشتغال که هم در کوتاه مدت و هم در بلند مدت حاصل می شود، مستلزم توجه بیشتر در تنظیم سیاست های آزاد سازی تجاری در این بخش است."