چکیده:
شورا از اصول بدیهی و ضروری اسلام است که در اداره امور جامعه و تحکیم روابط اجتماعی نقشی به سزا دارد. این امر مهم و حیاتی را ضوابط و معیارهایی است که رعایت آنها آدمی را در تصمیم گیری ها از خطا و لغزش مصون می دارد و تلاش وی را در دفع مضار و جلب منافع و مصالح عمومی به نتیجه می رساند. ازاین رو، هیچ کس از مشورت جویی و نظرخواهی و بهره گیری از آرا و افکار و تجارب مشاوران متعهد و متخصص بی نیاز نیست. علاوه بر آیات صریح قرآن کریم درباره شورا و مشورت و ترغیب بدان، در تعالیم پیشوایان معصوم، به ویژه امام علی (ع)، بدین مهم از زوایای گوناگون پرداخته شده و از اصول و آداب آن به طرزی بدیع سخن رفته که در خور مطالعه و بررسی دقیق و همه جانبه است. در این مقاله با تاکید بر عظمت اندیشه ملکوتی حضرت علی(ع) و تفوق آن بر افکار و آرای بشری تلاش شده است به مبانی شورا در اندیشه علوی، با محتوا و اهدافی متعالی، توجه شود. بدین منظور، طرحی در تطبیق نظریات امام(ع) با آیات شورا ارائه شده و در آن از اهمیت و ضرورت، فواید و آثار، اصالت و حجیت و نیز حدود و جایگاه مشورت سخن به میان آمده و سپس جنبه های ایجابی و سلبی آن در طیفی وسیع تبیین شده است که درواقع انسان شناسی شورا از دیدگاه امام علی (ع) را تداعی می کند.
خلاصه ماشینی:
"شورا در اندیشۀ علوی امام علی(ع)به پیروی از قرآن کریم در موضوع شورا و خصایص و مزایای آن به تفصیل سخن گفته و به تبیین عوامل سازنده و بازدارندۀ آن از جمیع جهات پرداخته است که پس از مطالعه و بررسی دقیق میتوان آنها را در مقام تطبیق بدین شرح دستهبندی کرد: اهمیت و ضرورت مشورت در بیان اهمیت مشورت و لزوم پرداختن به آن جز این نشاید گفت که کمتر کار مهمی بینظرخواهی به سامان خواهد رسید.
در این راستا نباید از نظر دور داشت که سند و دلیل اصالت مشورت در مکتب اسلام،هم عقل است و هم نقل؛چه براساس این دو حجت درونی و بیرونی الهی است که میتوان به هدف غایی مشورت دست یافت، بدین معنی که اولا به حکم عقل سلیم جایز نیست آدمی در حلوفصل امور تنها به نظر خویش بسنده کند و خود را از آرا و افکار و تجارب دیگران بینیاز بیند و ثانیا در تعالیم اسلامی به اجتناب از خودرأیی و اهتمام در نظرخواهی و بهره بردن از آرای گوناگون و دقت و تأمل در گزینش رأی صواب پس از مقایسۀ آنها با یکدیگر توصیه شده و بر مراعات حکمت در مشورت خواستن و خیرخواهی و یکرویی در مشورت دادن بسیار تأکید شده است."