چکیده:
هدف: بررسی تغییرات جمعیتی در ایران و ارزیابی بخش جمعیت کتاب درسی واحد «جمعیت و تنظیم خانواده».
روش: کتابخانه ای و فراتحلیل سیاست های جمعیتی در ایران.
یافته ها: در چند دهه اخیر، برنامه های متفاوتی برای تحقق سیاست های جمعیتی از سوی برنامه ریزان کشور اجرا شده که تحولات جمعیتی را در پی داشته است. آموزش واحد درسی «جمعیت و تنظیم خانواده» از جمله برنامه های کنترل جمعیت است که پس از تصویب قانون تنظیم خانواده در مراکز آموزش عالی کشور ارائه شد. یکی از تبعات اجرای سیاست های جمعیتی و آموزش تنظیم خانواده،کاهش نامتعادل رشد جمعیت، افزایش پدیده سالمندی و رشد منفی جمعیت در دهه های آتی است.
نتیجه گیری: ارائه خدمات تنظیم خانواده به صورت محلی و منطقه ای و اضافه کردن پیامدهای پیر- سنی جمعیت در واحد درسی جمعیت و تنظیم خانواده، از نتایج به دست آمده این نوشتار است.
Aim: The present study aims to analyze the population changes in Iran and "population and family planning" book (population unit).
Method: Library and analyzing the population policies in Iran.
Results: Authorities of the country have performed many projects to accomplish population policies in resent three decades. Unit of "population and family planning" in universities is one of the population birth control programs which is offered to higher education centers of the country .One of the consequences of population policies and family planning is unbalanced reduction in population growth، growth of elderly and negative growth of population in future decades.
Conclusion: Local and regional supports and health services of family planning is suggested and describing the consequences of elderly population in educative Units of "population and family planning" is put forward as another suggestion at the end of research.
خلاصه ماشینی:
"بیتردید کشورهایی که در حال حاضر پیشرفته و صنعتی هستند،در آغاز رشد و صنعتی شدن(100 سال قبل)،دارای نرخ باروری و رشد جمعیت بالایی بودند و به طور کلی،هیچ کشوری با جمعیتی سالخورده و رو به زوال نمیتواند پیشرفت کند و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنا نیست.
در بخش آموزشهای قبل از ازدواج،درسی به نام «جمعیت و تنظیم خانواده»به ارزش 2-1 واحد،در برنامهریزی آموزشی تمامی مؤسسات آموزشی و در دانشگاههای کشور الزامی شد(محمودیان،1383،ص 165)که مهمترین اهداف این درس عبارتند از: -ایجاد آگاهی جمعیتی در جهت مسئولیت زندگی فردی،خانوادگی و سطح جامعۀ محلی،ملی و جهانی با هدف ایجاد تناسب بین رشد اقتصادی و اجتماعی با روند جمعیتی هرمنطقه؛به نحوی که هردانشآموز و دانشجو،خانوادۀ خود را جزیی از اجتماع بزرگ دانسته و در قبال جامعۀ بزرگتر احساس مسئولیت کند و از اثرات رشد نامتعادل جمعیت براقتصاد خانواده و کل جامعه بپرهیزد؛(جهانفر،1380،ص 165) -دانشآموز و دانشجو درک کند متغیرهای جمعیتی(زادوولد،مرگومیر،مهاجرت)و موضوعات همسرداری،خانوادگی،شغلی و تحصیلی،صرفا کمی نیستند؛بلکه تعیینکنندۀ ارزشهای اجتماعیاند و لازم است رفتار مسئولانهای پیدا کنند که رشد جمعیت را با شرایط اقتصادی و اجتماعی در خانواده و جامعۀ بزرگتر متناسب سازند؛(همان) -برنامههای آموزش جمعیتی براساس آداب و رسوم و ارزشها و شرایط فرهنگی هراستان،به صوروتی مستمر و با همکاری تمامی سازمانهای ذیربط اجرا،پیگیری و هرشش ماه یکبار ارزشیابی شود؛(همان) -هدف کلی آموزش تنظیم خانواده،توازن بین امکانات و تعداد فرزند در خانواده و ایجاد هماهنگی بین جمعیت و تولید در سطح جامعه است و تنظیم خانواده،تابعی از وضع جمعیت است."