چکیده:
استاد ابوالقاسم گرجی، از اساتید شاخص دانشگاه تهران و از مجتهدان و فقهای معاصر ایران است و آثار ارزشمند ایشان پس از فقه و حقوق در زمینه علوم قرآنی است. چنانکه تصحیح تفسیر جوامع الجامع ایشان که مشحون از علوم قرآنی است، و همچنین دستخط های ارزشمند ایشان که در خاتمه رساله ملاکهای صحت تفسیر آمده است، نشانی از این مدعا است. در این نوشتار ضمن شرح حال مختصری از استاد و معرفی مهمترین کتابهای او برخی دیدگاههای ایشان در باب علوم قرآنی که شامل تعریف علوم قرآنی، تعریف تفسیر، تفسیر به رای، تفسیر قرآن به قرآن، تعریف محکم و متشابه، ارتباط قرآن با قواعد ادبیات عرب و نیز ارتباط علوم قرآنی و دانش اصول است تبیین شده است.
خلاصه ماشینی:
کليد واژه ها: ابوالقاسم گرجي ، تفسير، تفسير به رأي ، محکم و متشابه ، علوم قرآني شرح حال استاد دکتر ابوالقاسم گرجي استاد ممتاز دانشگاه تهران و اسـتاد نمونـه دانـشگاه هـاي کـشور داراي درجه اجتهاد از بزرگترين مراجع حوزه هاي علميـه و متخـصص در زمينـه هـاي فقـه و حقوق ، محقق و دانشمند برجسته معاصر در سال ١٣٠٠ شمـسي در تهـران بـه دنيـا آمـد و پس از اتمام دوره مکتب خانه به تحصيل صرف و نحو، منطق ، معاني و بيـان ، فلـسفه ، فقـه و اصول ، در مقاطع سطح و خارج پرداخت و ضمن تحصيل ، به تدريس آنها نيز اشتغال داشت .
ـ تعريف علوم قرآني استاد دکتر گرجي مي نويسد: علوم قرآني اصطلاحي است تازه و صرف نظر از علومي کـه در ذيل آن آورده مي شود، در مفاد اين ترکيب اضافي چند وجه ديگر نيز مي توان تـصور کرد، از جمله : ١ـ علومي که درک و فهم آيات قرآني بدانها بستگي دارد: با توجـه بـه آنچـه مطـرح شده است ، به يقين اين معنا منظور نيست ، زيرا نه جامع است نـه مـانع .
دکتر ابوالقاسم گرجي در تعريف تفسير مي نويسد: «تبيين مراد خداونـد از آيـات قـرآن ، اعم از آنکه بطور مستقيم از خود آيات با توجه به لغت و ادبيات و قواعد دسـتوري عـصر نزول قرآن ، استفاده شود (خواه مدلول مطابقي آيه باشد خـواه مـدلول تـضمني ) و يـا از آيات به ضميمه قرائن متصله حاليه و مقاليه و قرائن منفصله ، از قبيل روايـات منقـول از معصومين (ع ) و ادله عقليه قطعيه ، استنباط شـود.