چکیده:
از حساسترین موضوعات عصر ما که همواره نگرانی انبیا و اولیای الهی را در پی داشته است موضوع خود پرستی به جای خدا پرستی در میان خواص است. امام سجاد شدیدا نگرانی خود را از انحراف و خود پرستی تلاشگران عرصه جهاد و مبارزه ابراز داشته است.مراقبت از سابقۀ نیک و پرهیز از ریا، برای همه بهویژه خواص امری لازم است، به طوری که پیامبر از دست ریا کاران امت گریه میکند، ترک خود پرستی با اصلاح و مراقبت نفس، امکانپذیر است. تشخیص خودپرستی از خداپرستی امری حساس وظریف است، که تشخیص آن ساده نیست، گرچه خود پرستان نشانههایی دارند که در متون دینی ما به آن اشاره شده است. خداوند متعال در قرآن به ریاکاران خود پرست شدیدا هشدار میدهد، به ویژه به خواص، عالمان و مبلغان دینی که خطر خود پرستی و حب نفس آنان را بیشتر تهدید میکند چون تأثیرگزارترند شیطان بیشتر روی آنان سرمایه گذاری میکند. در شرح دعای امام چهارم به این موارد میپردازیم .
خلاصه ماشینی:
"ترک خودپرستی با اصلاح نفس امام خمینی( در شرح حدیث اخلاص حضرت صادق به این نکتۀ حساس اشاره میفرماید که: «طریق تخلیص اعمال از جمیع مراتب شرک و ریا و غیر آن، منحصر به اصلاح نفس و ملکات آن است که آن سرچشمه تمام اصلاحات و منشأ جمیع مدارج و کمالات است؛ چنانچه اگر انسان حب دنیا را به ریاضات علمی و عملی از قلب خارج کند، غایت مقصد او دنیا نخواهد بود و اعمال او از شرک اعظم، که جلب انظار اهل دنیا و حصول موقعیت شرح چهل حدیث، ص329.
» 1 از خداپرستی تا خودپرستی امام خمینی( در ادامه رهنمود اخلاقی خویش میفرماید: «یکی از عبادات بزرگ اسلام، جماعت است، و فضل امامت بیشتر است و از این جهت، شیطان در این عبادت بزرگ بیشتر رخنه میکند و با امام جماعت بیشتر دشمن، و در صدد است که او را از این فضیلت باز دارد و عمل او را از اخلاص تهی کرده، وارد سجین کند و او را مشرک به خدا نماید و لهذا وارد میشود در قلب بعضی از امامها از طریقهای مختلف؛ مثل «عجب» ـ که بعدها إن شاء الله ذکری از آن میشود ـ و مثل «ریا» که آن نشان دادن به مردم است این عبادت بزرگ را برای منزلت پیدا کردن در قلوب و اشتهار به عظمت و بزرگی پیدا کردن؛ مثلا میبیند فلان مقدس به نماز جماعت حاضر شده است، برای جلب قلب او خضوع را بیشتر کرده از راههای مختلفی و حیلههای کثیری او را به دام میکشد و در مجالس برای رساندن به غایبین مقام خود را ذکری از آن مقدس به میان میکشد یا یک طوری به مردم میرساند که فلانی در جماعات من حاضر شده."