چکیده:
شیخ شیر محمد بن صفرعلی بن شیر محمد جورقانی (زاده 1302 ه . ق در قریه جورقان ـ واقع بر یک فرسخی
همدان ـ در گذشته 1390 ق در نجف) یکی از علما و أعلام بزرگ امامیه است که عمر شریف خود را در پاسداشت
میراث مکتوب شیعه و استنساخ و احیای آن مصروف داشت. وی مقدمات و مبادی علوم را نزد شماری از علمای
همدان آموخت. در سی و شش سالگی به نجف اشرف کوچید و در محضر عالمان آن روزگار نجف اشرف همچون آیة
الله شیخ ضیاء الدین عراقی، آیة الله میرزا حسین نائینی، شیخ مهدی مازندرانی و.... حضور یافت و حظی وافر از
علوم دینی اندوخت و به درجه اجتهاد رسید. وی به رغم آنکه دانش آموخته فقه و اصول به شمار میرفت و در این دو
فن دانش عمیق داشت، این علوم را وانهاد و به احیای میراث حدیثی و عقائدی پرداخت. شیخ شیر محمد به درستی
دریافته بود که در مفقود و نابود شدن کثیری از متون قدیم، عوامل مختلفی دخالت داشته و یکی از مهمترین
این عوامل، جمود حرکت استنساخ است. او با درک این موضوع به قصد حفظ و صیانت میراث علمی و حدیثی
شیعه، به جستجوی نسخههای خطی ارزشمند میپرداخت و هر جا به چنین نسخههایی باز میخورد، در صورت
امکان، به استنساخ و تحقیق آنها دست مییازید. بدین ترتیب، افزون بر پنجاه سال از عمر شریف خود را مصروف
بازجستن و رونویسی و احیانا مهیای طبع ساختن کتب نفیس قدما و نسخههای خطی نادر داشت. آثار شیخ شیر محمد
جورقانی همدانی بر دو قسماند: یک قسم آنچه خود تألیف کرده، و قسم دیگر آنچه به قصد حفظ و احیای میراث
پیشینیان به دست خویشتن استنساخ کرده است.
خلاصه ماشینی:
"» در پایان المحتضر شیخ حسن بن سلیمان حلی که مطبعه حیدریه نجف اشرف به سال 1370 ق چاپ کرده، آمده است: «یقول الفقیر إلی الله الغنی، شیر محمد بن صفر علی الهمدانی الجورقانی: هذا تمام ما فی النسخة التی نسخت هذه منها، و اتفق الفراغ بعون الله تعالی یوم الجمعة السادس و العشرین من شهر ذیالحجة من سنة 1362، بمشهد سیدی و مولای أمیرالمؤمنین علیه السلام.
» در پایان نوادر راوندی طبع نجف آمده است: «یقول الفقیر إلی الله الغنی، شیر محمد بن صفر علی الهمدانی الجورقانی: هذا تمام ما فی النسخة التی نسخت هذه النسخة منها، و اتفق لی الفراغ بعون الله تعالی فی غرة شهر ذی القعدة من سنة 1361، بمشهد سیدی أمیرالمؤمنین علی بن أبی طالب علیه السلام.
» در پایان الفصول العشرة فی الغیبه شیخ مفید که در نجف چاپ شده، آمده است: «یقول الفقیر إلی الله الغنی، شیر محمد بن صفر علی الهمدانی الجورقانی: قد نسخت هذه النسخة إلی أوائل الفصل السادس من نسخة العالم الجلیل المیرزا محمد الطهرانی، المقیم بسامراء، و باقیها من نسخة العالم النبیل السید محمد صادق آل بحر العلوم، و اتفق لی الفراغ بعون الله تعالی یوم 14 من محرم 1363، بمشهد سیدی و مولای أمیرالمؤمنین علیه السلام.
فهرست تفصیلی نسخههای منتقل شده به کتابخانه را علامه آیة الله سید محمد حسین حسینی جلالی ـ مد ظله ـ فراهم ساخته است که در مجله تراثنا (شماره 73 و 74، صص 174 ـ 213) منتشر گردیده در آنجا میتوان شمار دیگری از رونوشتهای متون کهن را که به دست شیخ شیر محمد ـ رضوان الله علیه ـ کتابت گردیده و در این مقاله از آنها سخنی نرفت، ملاحظه کرد."