چکیده:
مقایسه زبان ها یا زیر نظام های آن ها فرایندی است که حاصل آن می تواند هم به افزایش آگاهی ما درباره ساخت زبان ها، شباهت ها و تفاوت های آن ها منجر شود و هم در تحقق اهداف کاربردی در فعالیت های مربوط به حوزه زبان، به ویژه در ترجمه و آموزش زبان موثر واقع شود. وقتی صحبت از مقایسه دو چیز می شود، بیشتر پی بردن به شباهت های آن ها مطمح نظر است، اما در مقابله بیشتر پیدا کردن تفاوت ها مد نظر است. فرض بنیادی در تجزیه و تحلیل مقابله ای زبان ها آن است که وقوع برخی خطاهای زبانی نظام مند ازسوی فراگیران زبان خارجی، نتیجه دخالت الگوهای زبان مادری و یا زبان اول آنها در فرایند یادگیری است. مقاله حاضر به مقابله یکی از زیر نظام های دو زبان فارسی و ژاپنی، یعنی ساخت صوتی آنها می پردازد. فارسی و ژاپنی، به خانواده های زبانی متفاوتی تعلق دارند، اما شباهت های زیادی در فهرست صوتی آنها مشاهده می شود. هر چند که در این میان تفاوت هایی هم وجود دارد.
خلاصه ماشینی:
"2-کامیشدگی:اگر هنگام تولید یک همخوان،همزمان قسمت میانی یا عقب زبان،هم به سوی سقف دهان در ناحیهء سخت کام نزدیک شود،بهگونهای که بعد از تولید همخوان موردنظر نوعی صدای y به گوش برسد میگوییم کامیشدگی اتفاق افتاده است اصوات ]k[ و ]g[ در زبان فارسی قبل از مصوتهای پیشین کامی شدهاند و به صورت ]ky[ ]gy[ نمایش داده میشوند،در زبان ژاپنی هم در تولید بسیاری از صامتها بدنهء زبان به سوی سخت کام افراشته میشود و موجب کامیشدگی آنها میشود.
هرچند وقوع این دو صامت در بافت آوایی قبل از مصوتهای /u/ و /i/ قابل پیشبینی است و بنابراین میتوان آنها را واج گونههای واج /h/ دانست(زیرا /h/ قبل از این مصوتها ظاهر نمیشود)اما تلفظ واقعی آنها متفاوت از /h/ است و علاوه بر آن در برخی مواضع دیگر هم تولید میشوند که وقوع آنها قابل پیشبینی نیست،بنابراین باید آنها را واجهای مستقل در زبان ژاپنی محسوب کرد.
چند مثال دیگر برای فرایند رنداکو مسافر ]tabibito[ -شخص ]cito[ +سفر ]tabi[ خون دماغ ]hanaji[ -خون ]c?i[ +بینی ]hana[ دوش صبحگاهی ]asaburo[ -دوش ]Quro[ +صبح ]asa[ کامیشدگی صامتها زبان ژاپنی تعدادی صامت کامی شده دارد که هنگام تولید آنها بدنهء زبان به سوی سخت کام افراشته میشود و کیفیتی آوایی شبیه صدای ]y[ به آن افزوده میشود.
برای مثال،دانشجویان به نگارنده گفتند که همهء آنها سعی کردهاند تقریبا در همان سال اول تحصیل خود تلفظ صحیح صامت لثوی،انسدادی-سایشی بیواک /ts/ را یاد بگیرند و استادان آنها هم تأکید زیادی بر تلفظ صحیح این صوت داشتهاند،زیرا تعداد زیادی واژه در زبان ژاپنی وجود دارد که تنها تفاوت آنها در صدای اول میان /ts/ /s/ است."