چکیده:
شرفا، علویانی بودند که در سرزمینهای اسلامی همواره مورد احترام مردم بوده و
موفق به تشکیل دول مهمی در جهان اسلام شدند. شرفا به شاخههای مختلف تقسیم
شدند که مهمترین آنها شرفای حسنی و حسینیاند. شرفای حسنی از نسل حسن مثنی
بوده که موفق به تشکیل دولت ادریسیان در مغرب شدند. شرفای حسینی از نسل امام
صادق علیهالسلام بوده که فاطمیان خود را به ایشان منتسب میکردند. مطلب حاضر، ترجمه
مقالهی شرفا از دائرةالمعارف اسلام (چاپ دوم) است که توسط لوی پروونسال
مستشرق مشهور فرانسوی نوشته شده است. وی ضمن بررسی تبارشناسانه شاخههای
مختلف شرفا آثار مهم مربوط به آنان را معرفی کرده است. کتابشناسی شرفا، در مقاله
حاضر، جهت محققین و پژوهشگران در این زمینه حائز اهمیت است
خلاصه ماشینی:
"یک قرن یا بیشتر بعد از ورود اسلام به مراکش این گروه نقش مذهبی و سیاسی مهمی داشتند و از این زمان یک علوی از نسل حسنبن علی علیهماالسلام به نام شریف ادریس اول پسر عبدالله الکامل و برادر موسی الجون (مذکور در بالا) اولین حکومت شرفای مراکش را بنیاد نهاد.
ه) محمد که دو پسر داشت: یحیی، جد شرفای کتانیون در مکناسه و سپس در فاس (نیمهی دوم قرن 10ق / 16م) و علی، که چند شاخه از شرفا به او میرسند.
وی علاوه بر سه تکنگاری در تاریخ انبیا، چند اثر در مورد گروههای شرفای مراکشی نوشت: اولین اثر مطالعهی عمومی دربارهی شریفشناسی در پایتخت مراکش، با نام الدرالسنی فی بعض من بفاس من اهل النسب الحسنی که علیرغم عنوان آن، شامل شاخههای حسینی هم میشود.
در پایان قرن یازدهم قمری / هفدهم میلادی و شروع قرن دوازدهم قمری / هجدهم میلادی، دو اثر دیگر تبارشناسی شریفی در مراکش تألیف شد؛ یکی که به شرفای علوی سجلماسه اختصاص دارد، توسط ابوالعباس احمدبن عبدالملک الشریف السجلماسی تحت عنوان الانوار السنیة فی نسبة من بسجلماسة فی اشراف المحمدیة تألیف شد و دیگری با عنوان شذور الذهب فی خیر نسب اثر شریف جبل العلم، التهامیبن محمدبن احمدبن رحمون است که آن را در سال 1105 قمری / 1603 میلادی نوشت.
کتاب التحقیق فی النسب الوثیق که تبارشناسان فاس آن را ساختگی و منسوب به احمدبن محمد الأشماوی المکی میدانند، در تاریخ پایان قرن 12 قمری / 18 میلادی نوشته شده است."