چکیده:
در این مطالعه برای تعیین ارزش اقتصادی آب کشاورزی از تکنیک برنامه ریزی خطی استفاده شد. به این منظور برای به دست آوردن ضرایب تکنیکی با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای، 100 پرسشنامه تکمیل گردید. در این باره هر یک از مناطق حاشیه رودخانه قلجق، زیارت و سه یک آب (واقع در اراضی تحت پوشش سد بارزو شیروان) به عنوان طبقه در نظر گرفته شدند. برای محاسبه درآمد ناخالصی هر محصول از متوسط قیمتهای پرسشنامه تکمیل شده سال زراعی 1381-82 استفاده گردید. در این راستا بعد از تعیین الگوی کشت بهینه، قیمت سایه ای نهاده آب، که برابر با ارزش تولید نهایی آن می باشد، به عنوان ارزش اقتصادی آب در نظر گرفته شد. بر اساس نتایج این مطالعه، در شرایط اجرای الگوی کشت بهینه در اراضی زیر سد بارزو شیروان، ارزش اقتصادی آب سد در ماههای فروردین، تیر، شهریور و آبان به ترتیب 880، 470، 474 و 595 ریال براورد شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات این مطالعه با بسته نرم افزاری Lindo صورت گرفت و پس از تحلیل حساسیت، ارزش اقتصادی آب مناطق مختلف در هر ماه محاسبه گردید. گفتنی است که این مطالعه بر روی سد بتنی بارزو شیروان واقع در استان خراسان شمالی انجام پذیرفت.
خلاصه ماشینی:
"با توجه به اینکه تعیین ارزش اقتصادی آب،و یا به عبارتی سیاست قیمتگذاری منابعآب،رویکردی جهت استفاده بهینه و مقابله با کمبود منابع آبی است،در این مطالعه به تعیینارزش اقتصادی آب مناطق حاشیه رودخانه قلجق،زیارت و سه یک آب واقع در اراضی تحتپوشش سد بارزو شیروان پرداخته شده است.
از آنجا که استفاده از تکنیک تابع تولید بستگی بهنوع محصول،میزان مصرف نهاده و قیمتهای آنها دارد،لذا برای محصولات مختلف ارزشیکسانی حتصل نمیشود و ممکن است به علت بهینه نبودن الگوی کشت منطقه،ارزشاقتصادی محاسبه شده مبین ارزش اقتصادی واقعی منطقه مورد نظر نباشد.
روششناسی تحقیق در این مطالعه برای تعیین ارزش اقتصادی آب از مدل برنامهریزی خطی استفاده شدهکه فرم استاندارد آن در حالت حداکثرسازی به صورت زیر است: (1)(به تصویر صفحه مراجعه شود)(2)موجودی منابع m,...
در سمت چپ این محدودیت نیاز فعالیتهای تولیدی به سرمایه نقدی،که معادل میزانهزینههای متغیر آن در نظر گرفته شده،درج گردیده است و در سمت راست آن مجموعمیزان کل سرمایه نقدی قابل تخصیص به فعالیتهای زراعی مناطق مختلف )jIT( ،که از طریقتدوین الگوی کشت شرایط موجود منطقه(مدل کالیبره)به دست میآید،قرار میگیرد.
همان گونه که در این جدول ملاحظه میشود، در شرایط اجرای الگوی کشت بهینه برنامهریزی خطی،اراضی زیر سد بارزو شیروان درماههای فروردین،تیر،شهریور و آبان با محدودیت شدید کمبود آب مواجه شده و افزایش هرواحد منابع آبی در این مناطق در ماههای مذکور،سود کشاورزان منطقه را به ترتیب به میزان880،470،474 و 595 ریال افزیاش داده است."