چکیده:
در این مقاله نویسنده نخست نگاهی دارد به زندگینامه، گرایش قرآنی و علاقمندی دروزه به تفسیر قرآن بر اساس ترتیب نزول. سپس مبانی و مباحث مقدماتی روش تفسیری وی را به مطالعه میگیرد و در آن قداست ترتیب موجود قرآن، ضرورت چینش آن بر اساس ترتیب نزول، جهت تفسیر، نقش روایات اسباب نزول و خود قرآن در رابطه با کشف ترتیب نزول، اهمیت سیاق و کاربردهای آن را از نظر مؤلف توضیح میدهد. آن گاه میزان پایبندی نویسنده «التفسیر الحدیث» به مبانیاش را به مطالعه میگیرد و در پایان نقاط ضعف رویکرد و روش تفسیری نامبرده را برمیشمارد.
In this article، first، the writer takes a look at Darvaza's biography، Qur’ānic tendency، and interest in the interpretation of the Qur’ān based on the Revelation order. Then، he goes on to study the fundamentals and preliminary discourses of his exegetical method، in which he explains the sacredness of the present order of the Qur’ān، the necessity of its arrangement according to the Revelation order for interpretation، the role of traditions concerning occasions of Revelation and the Qur’ān itself in relation to detecting the Revelation order، the importance of context and its applications from the viewpoint of the author. He also studies the loyalty of the author of Al-Tafsīr al-Ḥadīth to his fundamentals. In conclusion، he recounts the weak points of Darvaza's approach and exegetical method.
خلاصه ماشینی:
"(همان، ۹/۳۵۲) از نظر دروزه این اشتباه در مورد آیه (قاتلوا الذین لا یؤمنون بالله ولا بالیوم الآخر ولا یحرمون ما حرم الله ورسوله ولا یدینون دین الحق من الذین أوتوا الکتاب حتی یعطوا الجزیه عن ید وهم صاغرون)(توبه/۲۹) نیز تکرار شده است که عدهای از آن، جهاد تهاجمی یا ابتدایی بر ضد مطلق اهل کتاب را فهمیدهاند، بدون توجه به این مطلب که این آیه و پنج آیه متصل بدان، نگاه به جنگ تبوک دارد که در اثر اقدامات خصمانه مسیحیان منطقه تبوک و مناطق مجاور آن ـ که در قلمرو قدرت روم قرار داشتند ـ بر ضد اسلام و مسلمین، مشروعیت آن جهاد از نظر پیامبر به عنوان دفع تجاوز و مفسده آنها قطعی مینمود.
وی پس از نقل روایات شأن نزول آیه که بر اساس آنها، محبت خاندان پیامبر به عنوان مزد تبلیغ رسالت شناخته میشود و توجه به این نکته که طبق روایات ترتیب نزول، این آیه و دو آیه بعدش مدنی قلمداد شده است، میگوید: «شأن نبوت با تعیین مزد و اجرت ناسازگار است و در آیات ۱۰۴ یوسف و ۵۷ فرقان، مزد تبلیغ رسالت بدون استثنا منتفی اعلام شده است!» آنگاه ضمن مشکوک خواندن نزول این آیه در مدینه، در صدد تأویل این استثنا برآمده، میگوید: «مراد آیه میتواند یکی از چهار گزینه زیر باشد: بر اساس رابطه فامیلی که با هم داریم، به هدایت شما علاقمندم، باید مرا دوست داشته باشید، آزارم ندهید و مانع دعوتم نشوید!» (همان، ۴/۴۵۷) در آیه ۲۲ سوره شوری و قسمت اول همین آیه، رستگاری و بشارت به مؤمنین مورد توجه قرار گرفته است و این میطلبد که مخاطب «اسئلکم» باید اهل ایمان باشند و نه مشرکان مکه!"