چکیده:
یکی از مباحث مهم در تفسیر پژوهی، شناخت جایگاه عقل در فهم و استنباط نصوص دینی بهویژه قرآن کریم است. اهمیت و انتخاب «تفسیر من وحی القرآن» از میان تفاسیر معاصر شیعه به این دلیل است که در خردگرایی و عصرینگری و تحلیل و نقد اندیشههای پیشین، نقطه عطفی فرهنگی و قرآنپژوهی در میان تفاسیر معاصر است و در این عرصه، کاری جدید ارائه داده است. در این مقاله سعی شده پس از توضیح کوتاهی از شخصیت علامه فضل الله و تفسیر وی، به تبیین تفسیر عقلی و جایگاه آن در تفسیر من وحی القرآن پرداخته شود و در ادامه نمونههایی از کاوشهای عقلی آورده شده و چگونگی بهرهگیری از عقل در فهم کلام الهی بیان گردیده است.
خلاصه ماشینی:
"در آغاز میپرسد: سر تأکید بر صله ارحام و این پرسش که دلیل این تأکید چیست و چرا چنین اهتمامی قرآن انجام داده و از قطع آن مذمت کرده؟ بهویژه این شبهه که برخی گفتهاند تأکید بر صله رحم منشأ قومی و عربی داشته و از فرهنگ زمانه گرفته شده و نوعی دامن زدن به عصبیتهای خانوادگی و موضعگیریهای خونی و نژادی میشود که ایشان در پاسخ مینویسد: «این قضیه ـ بر اساس آنچه ما میفهمیم از حکمت تشریع حکم ـ در این فضا جریان ندارد، بلکه با آن هم از اساس مباینت دارد، زیرا صله رحم که در متن اندیشه اسلامی برای ترسیم تعمیق روابط انسانی و امتداد پیوندهای آن است، به این جهت است که در نفس انسان گاه در میدان عمل رفتارهای منفی نسبت به دیگران ایجاد میشود، یا رفتارهایی که گاه موجب قطع علاقه و یا دشمنی شدید در میان افراد میگردد، و این مشکل کینه و دشمنی تا مدتهای طولانی در بسیاری از خانوادهها مشاهده میشود، بر این اساس اسلام در پی ایجاد پیوندی روحی و معنوی و عاطفی و تربیتی بود تا با این مشکل برخورد کند و در جوامع تأثیرگذار شود، لذا دستور به صله رحم داد که مانندش چیزی جایگزین نمیشود."