چکیده:
در سال 1798م. با تصرف مصر به دست فرانسه و تهدید مسیر ارتباطی بریتانیا به سوی هند، مرحله ای از درگیری و رقابت این دو کشور در شرق مدیترانه، عثمانی، ایران، اقیانوس هند و خلیج فارس شکل گرفت. اگرچه تهدیدات با خروج فرانسویان از مصر موقتا فروکش کرد، اما با ادامه توسعه طلبی های فرانسه در شرق به قوت خود باقی ماند. درحالی که عثمانی و ایران به فرانسه نزدیک، و در دایره سیاست اروپایی وارد می شدند، قلمرو آنان در مسیر حمله فرانسه به هند در اولویت بود. در سال 1808م. سرجان مالکوم پس از معاهده تیلسیت و اتحاد فرانسه و روسیه، طرح تصرف خارک را به منظور مقابله با خطر احتمالی حمله یک ارتش اروپایی از مسیر عثمانی و جنوب ایران به حکومت هند ارائه کرد. در این نوشتار، چگونگی این تهدیدات، واکنش بریتانیا و طرح مالکوم در چارچوب سیاست های اروپایی و به تبع آن، سیاست منطقه ای فرانسه وبریتانیا مورد بررسی قرار گرفته است.
With the French occupation of Egypt in 1798 AD، the communication route of Britain to India was threatened and a new stage of conflict and competition began between the two countries in eastern Mediterranean، Ottoman، Iran، Indian Ocean and the Persian Gulf. Although threats temporarily subsided with the French abandoning Egypt، but the continuous French expansionism in the east caused them persist as much potential. While Ottoman and Iran were coming into closer relationships with France and entering the European political circle، their territories were among the first to be met on the route to attack India. In 1808، after the Tilsit Treaty and the alliance between France and Russia، Sir John Malcom proposed the plan of occupation of Khark aimed at blocking the probable attack to India by a European army through Ottoman and southern Iran. This article deals with these threats، the British reaction and Malcom’s within the frameworks of European diplomacy and hence، French and British regional policies.
خلاصه ماشینی:
"همچنین خودداری از واگذاری پایگاه تجاری به فرانسویان یا هلندیان،اخراج یک فرانسوی و ایجاد یک پایگاه نظامی در بندر عباس که سلطان آن را از ایران به اجاره گرفته بود،از مفاد مورد توافق بود؛سلطان از واگذاری یک مکان برای ایجاد دفتر امور بازرگانی در مسقط خودداری کرد؛به این دلیل که چنین امتیازی ممکن بود او را با فرانسه و هلند وارد جنگ نماید.
در سال 1799 در اثنای جنگ متحدین علیه ناپلئون-در حالی که فرماندار کل هند(لرد و لسلی)متوجه پیشروی روسیه در قفقاز بود،سرجان مالکوم را به دلیل نگرانی از جملۀ زمینی فرانسه از مصر به هند،و نیز مذاکره برای اتحاد علیه امارت افغانستان، به ایران فرستاد.
10-11) مالکوم در بین راه با سلطان مسقط نیز ملاقات کرد و در تاریخ اول می 1808 به لرد مینتو گزارش داد که وی هدف مأموریت خود را برای سلطان توضیح داده و به وی گوشزد کرده است که سلطان نباید اجازۀ ورود مأمور فرانسوی به مسقط و یا به هر بندر تحت قلمرو خود در خلیج فارس و یا اقیانوس هند را بدهد؛در غیر این صورت عمل وی خصمانه و او به عنوان دشمن تلقی خواهد شد.
13) مالکوم در بوشهر در نامۀ تهدید آمیز خود به حکومت ایران با عنوان«اعلام به وزرای شاه»با استناد به قرارداد 1801 ایران و انگلستان اظهار داشت که تا زمانی که گاردان و گروه وی از تهران اخراج نشوند وی به تهران نخواهد آمد و در این صورت سرانجامی شوم-شامل معلق کردن تمام روابط تجاری با هند و اعزام یک لشکر بریتانیا برای تصرف جزایر ایرانی در خلیج فارس-در انتظار ایران خواهد بود."