چکیده:
مطالعه عوامل مؤثر بر ناهنجاری رفتاری دانش آموزان استان لرستان، در سال 1380،در سه شهر خرم آباد، بروجرد و نورآباد آغاز شد.به این منظور، از بین دانش آموزان دختر و پسر رشته های مختلف تحصیلی، 975 نفر از طریق نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. در این مطالعه، رابطه ناهنجاری های رفتاری دانش آموزان با برخی ویژگی های فردی آنان، نظیر وضعیت تحصیلی، جنسیت و برخی ویژگی های خانواده دانش آموزان و خود پنداره دانش آموز، میزان پیوستگی با والدین، تصویر از خود، آرمان شغلی، پنداشت از کفایت درآمد خانواده، پنداشت از نظم مدرسه، بررسی شده است.برای انتخاب متغیرها، بیشتر از نظریه های صاحب نظران نظارت اجتماعی، مانند گات فردسون و تراویس هیرشی،استفاده شده است. یافته ها حاکی از آن است که نابهنجاری دانش آموزان،در مدرسه و بیرون از مدرسه،ریشه های مشترکی دارند ونباید آن ها را دو پدیده جدا از هم دانست. با توجه به معنی دار بودن رابطه نابهنجاری های رفتاری با متغیرهای مذکور، یافته ها حاکی از آن است که داشتن روابط مطلوب در محیط خانواده و مدرسه، پنداشت از خود دانش آموز، پنداشت از درآمد خانواده، شغل پدر، پنداشت از نظم مدرسه، توفیق در کار مدرسه و جنسیت به عنوان عوامل تأثیرگذار در نابهنجاری رفتاری دانش آموزان در مدرسه و برخی متغیرها مانند توفیق تحصیلی، جنسیت و پیوند با مادر درنابهنجاری های رفتاری در بیرون مدرسه اهمیت بیشتری دارند.
خلاصه ماشینی:
در این مطالعه، رابطه ناهنجاریهای رفتاری دانشآموزان با برخی ویژگیهای فردی آنان، نظیر وضعیت تحصیلی، جنسیت و برخی ویژگیهای خانواده دانشآموزان و خودپنداره دانشآموز، میزان پیوستگی با والدین، تصویر از خود، آرمان شغلی، پنداشت از کفایت درآمد خانواده، پنداشت از نظم مدرسه، بررسی شده است.
با توجه به معنیدار بودن رابطه نابهنجاریهای رفتاری با متغیرهای مذکور، یافتهها حاکی از آن است که داشتن روابط مطلوب در محیط خانواده و مدرسه، پنداشت از خود دانشآموز، پنداشت از درآمد خانواده، شغل پدر، پنداشت از نظم مدرسه، توفیق در کار مدرسه و جنسیت به عنوان عوامل تأثیرگذار در نابهنجاریهای رفتاری دانشآموزان در مدرسه و برخی متغیرها مانند توفیق تحصیلی، جنسیت و پیوند با مادر در نابهنجاریهای رفتاری در بیرون مدرسه اهمیت بیشتری دارند.
تصور همگانی آن است که انگیزه جوانان برای کسب دانش و ادامه تحصیل امری بدیهی است و توفیق یا شکست آنان را نیز امری فردی و شخصی تصور میکنند و چنین میپندارند که با نظارت بر خانواده میتوانند از جرم و رفتارهای نابهنجار جوانان جلوگیری کنند، غافل از آنکه انگیزه جوانان، برای رعایت هنجارهای اجتماعی، مانند همه افراد خانواده ریشه در ساخت اجتماعی دارد.
تفاوت بین وضعیت تحصیلی دانشآموزان با میزان نابهنجاریهای رفتاری آنان در مدرسه و بیرون از مدرسه به لحاظ آماری معنیدار است.
(به تصویر صفحه مراجعه شود) یافته دیگر این پژوهش وجود رابطه معنیدار بین نابهنجاریهای رفتاری در مدرسه و خارج از مدرسه است.
تنها در دو مورد ناکافی بودن درآمد خانواده و شغل پدر است که رابطه آن با میزان نابهنجاریهای رفتاری دانشآموزان در بیرون از مدرسه معنیدار است(جدول شماره 4).