چکیده:
میتوان ادعا کرد که بخش سوخت و انرژی در توسعه کشورها و بهبود سطح زندگی مردم نقش حساسی داشته و از ارکان اصلی توسعه اقتصادی کشورها محسوب میشود. انرژی برق نیز در هر کشوری بهعنوان زیر بنای توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی به حساب میآید، بهطوری که رشد انرژی الکتریکی بهعنوان شاخصی جهت اندازهگیری رشد تولید ناخالص داخلی ارزیابی میشود. با توجه به اهمیت این موضوع باید گفت که منطقه آسیای مرکزی دارای ظرفیتهای فراوان اقتصادی در بخشهای گوناگون از جمله بخش انرژی الکتریکی است. این موضوع با توجه به موقعیت منحصر بهفرد ایران در بحث اقتصاد منطقهای میتواند زمینه شکلگیری یک گروهبندی تولید و توزیع انرژی را در منطقه آسیای جنوب غربی فراهم کند. بنابراین در این مقاله تلاش میشود ظرفیتها و ظرفیتهای کشورهای ترکمنستان، تاجیکستان و قرقیزستان در آسیای مرکزی و ج. ا. ایران در زمینه ظرفیت تولید و توزیع انرژی الکتریکی با توجه به موقعیعت ترانزیتی ایران و بازار مناسب کشورهای منطقه از جمله افغانستان و نیاز روزافزون کشورهای غرب و جنوب آسیا مورد بررسی قرار گیرد.
It can be argued that fuel and energy sector plays a crucial part in the countries' development and improvement of people's living standards، constituting a pillar of economic development for nations. Electricity is considered as an infrastructure for economic، social and cultural development in a way that the growth in electric power is evaluated as an indicator for measuring the growth of gross domestic product.Given Iran's unique situation in the discussion of regional economy، this can pave the way for the formation of an energy production and distribution bloc in the Southeast Asia region. Hence، this paper seeks to explore the potential and capacities of such countries as Turkmenistan، Tajikistan and Kyrgyzstan in Central Asia and the Islamic Republic of Iran concerning electrical energy production and distribution capacity، considering Iran's transit situation، suitable market in the regional countries including Afghanistan and ever-increasing need of west and south Asian nations.
خلاصه ماشینی:
com مقدمه مجاورت جغرافیایی ایران و کشورهای منطقه آسیای مرکزی، باتوجه به ذخایر مناسب این کشورها از نظر انرژی (گاز، نفت و انرژی الکتریکی) امکان تشکیل یک گروهبندی منطقهای تولید و توزیع این نوع انرژی بین ایران و این کشورها را بهوجود آورده است.
در زمینه انرژی الکتریکی افزایش روز افزون مصرف انرژی برق در ایران و شرایط متفاوت جغرافیایی و آب و هوایی کشورهای همسایه و پیرامون ایران، و همزمان رشد سریع مصرف برق در آسیای جنوبی، میتواند زمینه بسیار مناسبی را از نظر فراهم کردن ترانزیت برق و مکمل بودن شبکههای تولید و انتقال این نوع از انرژی درشرایط مختلف فراهم کند.
ترکمنستان هم اکنون بیش از 12 درصد از انرژی برق تولیدی خود را به کشورهای ایران، ترکیه، تاجیکستان و افغانستان صادر میکند بر اساس این آمارها، میزان صادرات برق به چهار کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان و ترکیه در سال گذشته میلادی بیش از 2 میلیارد کیلو وات ساعت بوده است(ماهنامه برق خورشیدی، 1388).
همچنین میتوان گفت که در صورت ایجاد آرامش نسبی در افغانستان و گسترش سرمایهگذاری در صنعت برق تاجیکستان، امکان ترانزیت و انتقال برق تولیدی تاجیکستان از مسیر افغانستان به ایران و پاکستان و جنوب آسیا فراهم خواهد شد (Hank & Gleasoon, 2006, p.
شرایط و موقعیت جغرافیایی خاص افغانستان در منطقه میتواند در صورت فراهم شدن زیر ساختهای انتقال و توزیع برق آن، این کشور را به مسیر مناسبی برای ترانزیت انرژی آسیای مرکزی به پاکستان و جنوب آسیا تبدیل کند(Central Asia Institute, 2007).