چکیده:
در این مقاله، با استفاده از الگوی نظری استرم در باره دارایی مشترک مشاع، نظام آبیاری مبتنی بر زمان آبی "تشته" تحلیل شده است و با نشان دادن ارتباط سه سطح قواعد گزینش اساسی، جمعی و عملی در آن کارایی الگوی مذکور در شناخت انواع دارایی های مشترک مشاع نشان داده شده است. علاوه بر آن، به طور مشخص در باره روستای داوران، دلایل انعطاف پذیری و کارایی نظام آبیاری مذکور- در مقابل روند رو به افزایش کوچک شدن و پراکنده شدن اراضی کشاورزی- بر اساس قوانین تقسیمات ارثی اسلامی تحلیل شده است.
خلاصه ماشینی:
کلید واژگان:نظام آبیاری، دارایی مشترک مشاع، زمانسنج آبی، تشته، داوران مقدمه در این مقاله، پس از بررسی بخشی از یافتههای کنونی درباره مدیریت توزیع آب بر اساس ساعت آبی-فنجان(تشته) 1 -به معرفی یک الگوی نظری برای سازمان دادن به یافتههای مذکور پرداخته میشود و با ارائه نتایج یک مطالعه موردی در آبادی داوران(شهرستان رفسنجان) (1).
به طور خاص در ارتباط با نظام مدیریت قنات و ساز و کار آن چند پژوهش اهمیت دارند از جمله صفینژاد به اهمیت فاصله زمانی دو نوبت حقابه(مدار گردش آب)اشاره میکند و توضیح میدهد که این مدار گردش در مناطق مختلف ایران حداقل 6 و حداکثر 21 شبانهروز است و عموما در فاصله 6 تا 16 شبانهروز قرار داد.
نمودار شماره(1):چارچوب انتخاب فردی در عرصه دارایی مشترک مشاع (بر پایه جهان درونی انتخاب فردی) هزینهها و هنجارهای درونی که بر تصمیمات افراد عضو در انتخاب استراتژیشان مؤثر است، تحت تأثیرچه عواملی قرار دارند؟ بر اساس نمودارشماره(1)و با توجه به نحوه ارتباط سطح گوناگون در مدل استرم و پیشفرضهای ارائه شده درباره آبادی داوران، دو نتیجه حاصل میشود:اول آنکه، استمرار قواعد موجود و استفاده از مدیریت نظام آبیاری بر پایه زمانسنجی آبی در جهت تقویت«منافع مورد انتظار»بهرهبرداران عمل میکند؛و دوم آنکه، در صورت افزایش هزینههای مورد انتظار امکان تغییر قواعد و تبدیل الگوی زمانسنج آبی به سایر انواع زمانسنج-از جمله استفاده از ساعت-را به منظور کاهش هزینهها در اختیار بهرهبرداران قرار میدهد.