خلاصه ماشینی:
"نقد اسطورهشناسی قصۀ«دختر نارنج و ترنج»و بررسی پیشزمینههای فرهنگی کاربرد نارنج،ترنج و انار در این قصه مصطفی موسوی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگا تهران ثمین اسپرغم* کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی کیده {IBقصۀ دختر نارنج و ترنج که در فهرست تیپهای جهانی قصههای شفاهی با کد جهانی 408 ثبتو شناخته شده،یکی از قصههای مشهور ایرانی است.
در گذشته،ترنجو نارنج نزد عامه نماد نیکبختی،بهروزی و باروری شمرده میشده و انار نشانۀ برکت وفرزندآوری و در پیوند با اساطیر عشق و زایش بوده است؛به همین دلیل این میوهها در رسومخواستگاری و ازدواج کاربرد داشته است.
در ادامه با کنار هم قرار دادن اینبنمایهها و نشانهها در روایتهای مختلف و نیز با توجه به آیینها و باورهای عامه واساطیری دربارۀ میوههای نارنج،ترنج و انار(به ترتیب در بیشتر موارد در روایتهایمورد بررسی،دختر درون آنها جای دارد)تلاش شده است تا تحلیلی از این افسانه ونیز پسزمینههای فرهنگی و اسطورهای مورد توجه قرار گرفتن این میوهها در این قصهارائه شود.
علاوه بر این،حضور نشانههایی چون اسب و موهای بلند دختر نارنج و ترنج کهدر برخی روایتها به آن اشاره شد،بیانگر این ارتباط است؛چرا که ایزد گیاهی یاشهیدشونده با اسب و مو نیز پیوند دارد.
از سوی دیگر،گزینشس و کاربرد نارنج،ترنج و انار در این قصه نیزبیعلت نیست و با باورهای عامه دربارۀ این میوهها و نیز نقش و جایگاه آنها درآیینها و اساطیر ارتباط دارد.
همین باورها دربارۀنارنج،ترنج و انار و نیز نقش و کاربرد آنها در رسوم یاد شده،زمینهساز گزینش آنهااز میان انواع میوهها در این قصه شده است که بنمایههایی اسطورهای و نیز عاشقانهدارد."